Metafor Kavramı Çerçevesinde Ayşe Kilimci’nin Hikâyelerinde Aşk Olgusu

Authors : Alpay Gezer

Pages : 73-82

Doi:10.30613/curesosc.395551

View : 11 | Download : 5

Publication Date : 2018-05-31

Article Type : Research

Abstract :Birçok hikâyesinde gerek ana gerekse yan tema olarak aşkın çeşitli yönlerini ele alan Ayşe Kilimci, aşkı sadece kadın – erkek arasındaki bir duygu çerçevesinden işler. O, aşkı iyi ve güzel olan bütün eylemlerin başat unsuru olarak görür. Çevresinde aşka dair yaşananlara eleştirel bir gözle bakan yazar, aşkın giderek tek kişilik bir hadiseye dönüştüğüne şahit olsa da aşka inancını kaybetmez. Kendi perspektifinden kimi zaman aşkın ne olduğunu, kimi zaman da aşkın ne olmadığını başarılı bir şekilde anlatan yazar, orijinal metaforlarla çok geniş bir çerçeve çizmiştir. Hikâyelerinde yer yer sembolik karakterlere de yer veren, metaforik ve ironik bir sese sahip olan yazar, toplumsal gerçekçi bir bakış açısıyla kaleme aldığı hikâyelerinde aşkın büyüsünü hep yakalamıştır. Soyut bir kavram olan aşkı anlatabilmek için somut kavramlardan hareket etmek pek tabiidir. Benzetmenin temel mantığında olan şey de budur. Zayıf (soyut)’tan, kuvvetliye (somuta) doğru bir yöneliş mecaza ait unsurlarda söz konusudur. Bunun yanında soyut bir kavramı anlatmak için daha az soyut bir kavrama da gönderme yapılabilir. Bu minvalde Kilimci, çok geniş ve derin anlamlar içeren aşk kavramını müşahhas bir hale getirebilmek için metaforu bir manivela gibi kullanmıştır. Kilimci, aşk kavramını metaforlarla ifade ederken yazar sorumluluğunu elden bırakmamıştır. Metaforun örttüğü o karanlık yüzden haberdardır. Metafor bir düşünceyi, bir hususu, bir noktayı genişletip açık ve belirgin bir hale getirirken konuya objektif olarak yaklaşmamızı sağlayabilecek kimi noktaları görünmez kılmaktadır. Bu durumun farkında olan Kilimci, metaforlarla parlattığı kavramların karanlıkta kalan yönlerini kimi zaman ironilerle kimi zaman da başka metaforlarla aydınlatarak okurun sağlıklı bir değerlendirme yapmasına imkân tanımıştır. Bu çalışmada Ayşe Kilimci’nin hikâyelerinde, kadim bir tema olan aşkı soyut alandan somut alana aktarırken kullandığı metaforlar tespit edilmiştir. Akabinde tespit edilen bu metaforlardan hareketle yazarın aşk olgusuna bakışındaki metaforik zenginlik ve renklilik ortaya konulmuştur.
Keywords : Ayşe Kilimci, aşk, metafor, hikâye, soyut kavram