Tanzimat Döneminde Ancemaatin Vergi Uygulaması Ve Yaşanan Usulsüzlükler Üzerine Bazı Şikayetler (1841-1865)

Authors : Mehmet Emin Türklü

Pages : 130-142

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2016-09-30

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı Devleti’nin vergi sistemi İslami gelenekle beraber örfi bir zemin üzerine inşa edilmiştir. Ağırlıklı olarak tarıma dayalı olan bu sistem, uzun bir dönem işleyişini sürdürmesine rağmen,  devletin eski gücünü kaybetmeye başladığı 16. yüzyılla birlikte aksamaya başlamıştır. Bu durumu düzelmek isteyen Osmanlı idarecileri vergi sisteminde bir takım değişikliklere gitmiştir. Ancak tüm çabalar kötü gidişatı engellemeye yetmemiş, Tanzimatla beraber diğer birçok alanda olduğu gibi vergi sisteminde de köklü reformlara gidilmiştir. Bu çalışmanın konusunu teşkil eden ancemaat vergi uygulaması da bu dönemde tatbik edilmeye çalışılmıştır. Ancak devletin inçinde bulunduğu olumsuz koşulların yanı sıra bu uygulamanın kendi içindeki tutarsızlıkları yüzünden, ancemaat vergi uygulaması yaklaşık yirmi yıl kadar devam ettirilebilmiştir. Osmanlı toplumunda fertlerin ait oldukları etnik guruplar içinde, mahalle veya köy idarecileri olan muhtar, imam, kocabaş veya papaz gibi kişiler vasıtasıyla toplanmaya çalışılan bu vergi usulünde birçok suiistimaller ortaya çıkmıştır. Söz konusu dönemde vergiyi toplamakla görevli olan kişilerin halka uyguladıkları zulüm ve baskılar yüzünden yapılan şikayetler, Başbakanlık Osmanlı Arşivi’nde bulunan bazı belgelerde açıkça görülmektedir. Bu çalışmada söz konusu usulsüzlüklerden bazı örnekler verilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Osmanlı, Tanzimat, Vergi, Ancemaatin, Usulsüzlük