HURRİ-MİTANNİ ORTAKLIĞININ ESKİ YAKIN DOĞU TARİHİNE YANSIMALARI

Authors : Ekrem Memiş

Pages : 297-303

Doi:10.33692/avrasyad.510023

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2018-11-28

Article Type : Research

Abstract :MÖ. 3. binyılın son çeyreğinden itibaren, Eski Doğu dünyasının en eski yazılı kayıtlarında Hurriler adıyla anılan bir halk grubundan bahsedilmeye baĢlanır. Hurriler’in asıl anayurtlarının neresi olduğu sorusunun kesin bir cevabı yoktur. Bazı bilim insanları Transkafkasya’daki Kura-Aras bölgesini önerirken, diğer bir kısım bilim insanları da onların anayurdunun Doğu Anadolu olduğunu öne sürerler. Fakat onların anayurdu neresi olursa olsun, hem yerleĢtikleri bölgelerde hem de temasa geldikleri bölgelerde siyasi, askeri ve kültürel bağlamda derin tesirler bırakmıĢlardır. Onların mütecaviz ve yayılmacı bir halk oldukları, Hurri isimlerinin ve Hurri kültür unsurlarının Kuzey Mezopotamya, Kuzey Suriye ve Doğu Anadolu’ya kadar uzanan geniĢ bir alana yayılması ile de tasdik edilmiĢtir. Ancak bu kavim, MÖ. 2. Binyıl ortalarından itibaren siyaseten pasivize olmuĢ görünmektedir. Bunun en önemli nedeni, Hurriler’in yaĢadığı bölgelerin son derece savaĢçı bir kavim olan Mitanniler tarafından istila edilmesidir. Hint-Avrupa kökenli bir kavim oldukları anlaĢılan Mitanniler, kendilerine has savaĢ arabaları ile kısa sürede girdikleri bölgelerde egemenlik tesis etmiĢler ve bugünkü GAP Bölgesi merkez olmak üzere, güçlü bir devlet kurmuĢlardır. Aslında bu devlet bir ortaklığa dayanmaktadır. Bu ortak yapımda idare edilen geniĢ halk kitlelerini Asya kökenli Hurriler oluĢtururken, idare eden ince elit tabakayı Hint-Avrupa kökenli Mitanniler oluĢturmaktadır. Hurri-Mitanni ortaklığına dayanan bu devlet, MÖ. 15. yüzyıl ortalarından MÖ. 14. yüzyıl ortalarına kadar, Eski Yakın Doğu’nun en güçlü siyasi yapılarından biri olarak kabul edilmiĢtir. MÖ. 14. yüzyıl ortalarında Hititler tarafından yıkılan ve Hititler’e bağlı tampon bir devlet haline getirilen Mitanni Devleti, MÖ. 1200’lerde cereyan eden Ege Göçleri’ne kadar, siyasi varlığını devam ettirmiĢtir
Keywords : Hurriler, Mitanniler, Hititler, Eski Yakın Doğu