TÜRK EVİ MEKAN KURGUSUNDAKİ PROGRAMATİK YAPILARIN TASARIMSAL BÜTÜNLÜĞÜ

Authors : Berna Üstün

Pages : 187-207

Doi:10.33692/avrasyad.509948

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2018-11-28

Article Type : Research

Abstract :Farklı yapı kültürlerinin kavranması açısından geleneksel yerleĢmeler önemli bir kaynaktır. Yerel mimari olarak da adlandırabileceğimiz ve Fransızca ve Ġngilizce tanımı ile "vernaculaire-vernacular mimari”, toplumun sahibi bulunduğu kültürün, doğrudan doğruya ve bilinçsizce belirli ihtiyaçlar çerçevesinde maddeye dönüĢmesidir. BaĢka bir deyiĢle, o toplumun mimar, mühendis vb. gibi uzmana ihtiyacı olmadan kendisi için ideal mekanı ve çevreyi meydana getirmesidir (Sezgin 1984:4). Geleneksel yerleĢmelerde konut dokuları, üretimin yapıldığı ve hayatın temel gereksinimlerine yanıt veren düzenler içerirler. Tek defaya özgü, teknolojiden bağımsız, kendi olanakları ile üretilen, deneyime yaslı örnekler, yaĢam koĢullarının, teknolojik geliĢmelerle birlikte değiĢimi ile anlam ve içeriklerini kaybederler. Yüzlerce yıllık deneyimlerin sonucunda, kültür, çevresel koĢullar ve gündelik yaĢamın gerektirdiği gereksinimler çerçevesinde çeĢitlenen ve tüm Anadolu geneline yayılan bu özgün yapıların, modernleĢme süreci ile birlikte aynılaĢan bir örnek konut alanlarına dönüĢmesi düĢündürücüdür. YaĢamın gerektirdiği her türlü eyleme, zamansal değiĢimlere imkan tanıyan aynı zamanda az ve öz materyalle sonsuz çeĢitlilikte çözümlenebilme esnekliği taĢıyan niceliğin değil niteliğin önemli olduğu konutlar çağdaĢ konuta kaynaklık edebilir mi? Bu makalenin amacı uzun yılları kapsayan bir deneyimin ve üretimin sonucu olan ve kökeni Orta Asya çadırına uzanan Türk evi mekan kurgusunun programatik yapısının güncel program içerikleri ile tartıĢılmasıdır. Bu tartıĢmada çadırdan odaya, odadan Türk evi mekan kurgusuna, deneyim ile üretilen konutun programatik yapısında değerli bulunan yapıların kavranması amaçlanmaktadır
Keywords : : Türk Evi, Orta Asya Çadırı, Oda