Sığır gübresinin Pamuk solgunluk hastalığı (Verticillium dahliae Kleb.) ve lif teknolojik özellikleri üzerine etkisi

Authors : Pınar Sağir, Aysel Bars Orak, Emine Karademir, Behzat Baran

Pages : 55-65

Doi:10.16955/bitkorb.498375

View : 11 | Download : 4

Publication Date : 2019-06-29

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışma, farklı sığır gübresi uygulamalarının pamuk solgunluk hastalığı ve lif teknolojik özelliklerine etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Deneme, Diyarbakır’ın Bismil ilçesinde Verticillium dahliae fungusu ile doğal bulaşık olan bir çiftçi tarlasında 2013 ve 2014 yıllarında tesadüf bloklarında bölünmüş parseller deneme desenine göre 3 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Ana parselleri, sığır gübre miktarları (2, 4 ve 6 ton/da) alt parselleri ise pamuk çeşitleri oluşturmuştur. Çalışmalarda solgunluk hastalığına karşı tolerant GW Teks ve orta derecede tolerant Stoneville 468 pamuk çeşitleri kullanılmıştır. Patojenin inokulum yoğunluğunu belirlemek için deneme alanından gübrelemeden önce ve sonra toprak örnekleri alınmıştır. Hastalık şiddeti, yaprak ve iletim demetlerindeki renk değişikliğine göre hesaplanmıştır. Ayrıca lif analizleri için her parselden 40 koza örneği alınmıştır. Rollergin makinesinde çırçırlandıktan sonra bazı lif kalite özellikleri incelenmiştir. Deneme alanında 2013 yılında bir gram toprakta 75 adet mikrosklerot (ms) saptanmıştır. İkinci yılda 2 ve 4 ton/da sığır gübresi uygulaması hariç diğer parsellerde sklerot yoğunluğunda bir artış olmuştur. İki yılın ortalama sonuçlarına göre hastalık şiddeti, gübre uygulamaları, pamuk çeşitleri ve yıllar arasındaki fark önemli bulunmuştur. En düşük hastalık indeksi yeşil aksam değerlendirmesinde 2 ton/da (1.48), gövde kesitinde ise 4 ton/da (1.58) uygulamasında saptanmıştır. İki yılın ortalama sonuçlarına göre GW Teks çeşidinin hastalık şiddeti Stoneville 468’e göre daha düşük bulunmuştur. Lif uzunluğu, lif inceliği, lif üniformitesi, lif kopma dayanıklılığı, kısa lif oranı ve lif kopma uzaması değerleri gübre uygulamalarına göre farksız bulunmuştur. Ancak lif uzunluğu, lif inceliği ve lif üniformitesi yıllara ve pamuk çeşitlerine göre farklılık göstermiştir. Bu çalışmanın sonuçları, sığır gübresi uygulamasının çiftçi uygulaması ve kontrole göre Verticillium solgunluğunu baskı altına aldığını göstermiştir.
Keywords : pamuk, solgunluk, sığır gübresi, lif özellikleri, Verticillium dahliae