Patateste Farklı Ortam ve Dönemlerde Yapılan Melezleme ve Melez Tohum Elde Edilmesini Etkileyen Faktörler

Authors : Güngör Yilmaz, Nejdet Kandemir, Yusuf Yanar, Yasin B. Karan, Ahmet Kinay, Şaziye Dökülen

Pages : 42-48

Doi:10.21566/tarbitderg.281832

View : 23 | Download : 7

Publication Date : 2016-12-31

Article Type : Research

Abstract :Bu araştırmada, üstün özelliklere sahip ileri patates klonları ile bazı yerel patates çeşitleri ve ticari çeşitler arasında melezlemeler yapılarak, melez tohumların elde edilmesi amaçlanmıştır. Çalışma, Tokat şartlarında 2014 yılı ilkbahar döneminde başlayıp, 2015 yılı kış döneminde de devam ettirilerek, 2014 ve 2015 yıllarında yürütülmüştür. Patateste melezleme işlemleri 2014 yılında cam ve tül sera ile düşük (650 m) ve yüksek rakımlı (1200 m) açık alanlarda yapılmıştır. Araştırmanın 2014-2015 kış dönemi polikarbon sera ortamında yürütülmüştür. Elde edilen sonuçlara göre 2014 yılı yaz dönemi açık alan ve tül sera şartlarında 15 kombinasyonun 14’ünde 1260 çiçek melezlenmiş, bunlardan 65’i meyve oluşturabilmiş ve 1831 adet melez tohum elde edilmiştir. 2014 yılı yaz döneminde zaman zaman aşırı yağış ve özellikle yüksek sıcaklıklardan dolayı melezleme başarısı olumsuz etkilenmiş, bu yüzden melezleme çalışmalarına kış döneminde polikarbon serada devam edilmiştir. Bu dönemde yapılan melezleme çalışmalarında 15 kombinasyonda yaklaşık 1602 çiçekte melezleme yapılmış ve halen 203 meyveden 13302 adet melez tohum elde edilmiştir. Yaz döneminde melezlenen çiçeklerin %5.2’ si meyve bağlamış iken, kış döneminde bu oran %12.7 olmuştur. Benzer şekilde yaz döneminde meyve başına 28.2 adet tohum elde edilmiş iken, kış dönemi melezlemelerinde bu sayı 65.5’e yükselmiştir. Diğer taraftan, yaz döneminde yüksek rakımlı açık alan ve tül sera şartlarında yapılan melezlemelerden daha iyi sonuçların alındığı da belirlenmiştir.
Keywords : Patates, Solanum tuberosum, emaskulasyon, melezleme