Yalın ve Karışık Olarak Yetiştirilen Bazı Ekmeklik Buğday ( Triticum aestivum L.) Çeşitlerinin Verim ve Kalite Özellikleri ile Ekonomik Getirilerinin İncelenmesi

Authors : Fahriye Ipeksever, Irfan Özberk

Pages : 80-91

Doi:10.21566/tarbitderg.660237

View : 18 | Download : 12

Publication Date : 2019-12-26

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada Şanlıurfa ilinde yetiştirilen bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin yalın veya karışım olarak ekiminin verim ve kalitede istikrar ile kârlılığa etkilerinin araştırılması amaçlanmıştır. Tarla denemeleri GAPTEAM Talat Demirören Araştırma İstasyonunda 2017-2018 üretim yılında 9 farklı çeşit ve bunların paçallarından oluşan 10 konu; yani toplamda 19 karışım ve yalın çeşit ile tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarak yürütülmüştür. Verim, kalite, pazarlama fiyatları ve kârlılık gibi özellikler varyans, korelasyon ve regresyon analizleri yolu ile incelenmiştir. Elde edilen bulgulardan; tüm karışımların verim ortalaması dikkate alındığında (541.50 kg/da) yalın çeşitlerden (494.16 kg/da) daha yüksek olduğu, ancak verimde ilk sırayı Dariel’in (668.75 kg/da) aldığını Dariel ve Ceyhan-99 ‘un %90(%45:%45) oranda yer aldığı 6 nolu karışımın verim bakımından 2. Sırada (622.75 kg/da) yer aldığı anlaşılmıştır. Yalın çeşitler verim ve kalite ile ilgili özellikler bakımından en yüksek ve en düşük değerlere sahip olarak büyük dalgalanma göstermişlerdir. Karışımlar genellikle daha az dalgalanma göstermiş ve istikrarlı bulunmuşlardır. İncelenen özellikler bakımından karışım ve yalın çeşitlerin genel ortalamaları arasında istatistiksel önemde fark bulunmamıştır. Pazarlama fiyatı olarak tüm karışımların ortalamasının (1.218 TRY) yalın çeşitlerden (1.162 TL) daha üstün olduğu anlaşılmıştır. Ancak yalın çeşitlerden Dariel (1.288 TL/kg) pazarlama fiyatı bakımından ilk sırada yer almıştır. Dekara gelir bakımından karışımların genel ortalaması (651,82 TL/da) yalın çeşitlerden (582,49 TL/da) üstün bulunmuştur. Ancak en yüksek dekara gelir yalın çeşit Darıel’den (861,16 TL/da) elde edilmiştir. 6 nolu (%45 Ceyhan 99 + %45 Dariel + %5 Sagitario + %5 İthal) karışımı 758,07 TL/da dekara gelirle 2. sırada yer almıştır. Dekara gelir, tane verimi ve pazarlama fiyatını etkileyen tüm karakterler arasında istatistiksel önemde pozitif veya negatif korelasyonlar tespit edilmiştir. Dekara verim ile verimi etkileyen tarımsal özellikler, pazarlama fiyatı ile pazarlama fiyatını etkileyen kalite özellikleri arasındaki regresyon eşitlikleri düşük determinasyon katsayısı değerleriyle güvenilir bulunmamıştır. Dekara gelir ile verim ve kaliteyi etkileyen tüm özellikler arası regresyon eşitlikleri de verim dışında düşük determinasyon katsayısı değerleri vermiştir. Tane verimi ve kârlılık arasındaki regresyon eşitliği yüksek determinasyon katsayısı (%92.5) ile yüksek verimli çeşit veya karışımların yüksek dekara gelire sahip olduğunu göstermiştir. K6 karışımının verim, kalite ve dekara gelir yönünden yalın çeşitler ile rekabet edebileceği ve çiftçilere önerilebileceği anlaşılmıştır.
Keywords : Ekmeklik buğday, tarla paçalları, tarımsal ve kalite özellikleri, karlılık