EVALUATION AND SELECTION FOR WINTER HARDINESS IN 10 LENTIL RECOMBINANT INBRED LINE POPULATIONS FOR ADAPTATION TO HIGH ELEVATION REGIONS OF TURKEY

Authors : Abdulkadir Aydoğan, Abdullah Kahraman, Frederick J. Muehlbauer, Ashutosh Sarker, Willy Erskine

Pages : 85-94

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2005-06-01

Article Type : Other

Abstract :Türkiye’nin yüksek yerlerinde mercimeğin kışlık olarak yetiştirilmesindeki ana sınırlayıcı factor düşük sıcaklıktır. Çiftçiler, mercimeği kışa dayanımının yetersizliği nedeniyle yazlık eker. Bu çalışmanın amacı, yüksek bölgelere adapte olabilen kışa dayanıklı hatların seçimi ve değerlendirilmesidir. Çalışma için kışa dayanıklı ve kışa hassas ebeveynlerin melezlenmesi ile oluşa 10 rekombinant inberd hat popülasyonu (RIL) kullanılmıştır. F6’ dan farklaştırılan on adet  RIL popülasyonu (her bir popülasyonda 100 adet üzerinde hat)  tesadüf blokları deneme deseninde üç tekerrürlü olarak ekildi. Denemeler 1997/98 ve 1998/99 kışında Haymana, Türkiye ve Pullman, ABD’de kuruldu. Bütün RIL popülasyonları kış canlılığı ve ilk çiçeklenme gün sayıları için değerlendirildi. 10 RIL popülasyonundan elde edilen 200 hat değerlendirilerek 1999–2004 yılları arasında Bölge Verim Denemsine kadar ilerletildi. En yüksek ortalama kış canlılık oranı Pullman’da dayanıklı x dayanıklı, Haymana’da dayanıklı x orta dayanıklı melezinde elde edilirken kış canlılık oranı en düşük değere her iki lokasyonda da hassas x dayanıklı popülasyonlarında görüldü. Haymana’da en geç ortalama ilk çiçeklenme gün sayısı dayanıklı x dayanıklı melezlerinde olurken en erkenciler hassas x orta dayanıklı melezlerde oldu. Genelde, kışa dayanıklı ebeveynlerin dölleri geç çiçeklendi. En yüksek verimler de orta dayanıklı x orta dayanıklı melezlerinde elde edildi. Sonuç da şunu söyleyebiliriz ki, yüksek alanlarda kışlık yetiştirmede yüksek verim için hatlar,  sadece kışa dayanıklık değil aynı zamanda erken ilk çiçeklenme gibi özellikleri de taşımalıdır.      
Keywords : Mercimek, Recombinant Inbred Hat, Populasyon, Kişa Dayaniklik, Yüksek Alanlar, Kış Canlılık Oranı, Ilk Çiçeklenme Tarihi, Seleksiyon