Hz. Peygamber Dönemi’nin Yahudi-Müşrik İlişkileri Açısından Önemli Simalarından Nuaym b. Mes‘ûd el-Eşca‘ın Hayatı ve Şahsiyeti

Authors : Mehmet Şimşir, Mümine Nur Güzel

Pages : 357-387

View : 18 | Download : 10

Publication Date : 2022-10-31

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmanın amacı Nuaym b. Mes‘ûd’un hayatının ve şahsiyetinin incelenmesidir. Bu amaca bağlı olarak araştırmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış, veriler doküman inceleme tekniği ile elde edilmiş, elde edilen verilerin betimsel olarak analizi yapılmıştır. Yaptığımız analiz sonucunda Gatafan kabilesinin Eşca’ koluna mensup olan Nuaym b. Mes‘ûd’un hayatı ve şahsiyetiyle ilgili aşağıdaki tespitlere ulaşılmıştır. Nuaym b. Mes‘ûd, Hendek Gazvesi’nde savaşın seyrini Müslümanlar lehine değiştirmiştir. O, Hendek Gazvesi’nde Benî Kurayza ile müttefik ordusu arasındaki antlaşmayı, yaptığı başarılı diplomatik girişimleriyle bozmuş; ayrıca Müslüman olmadan önce ve sonraki hayatında önemli icraatlar gerçekleştirmiştir. Karede Seriyyesi öncesi farkında olmadan verdiği bir bilgiyle Müslümanların galip gelmesine sebep olmuştur. Bedrü’l-Mev‘îd Gazvesi’nden önce Ebû Süfyân tarafından özel görevle Müslümanların savaşa çıkmasını önlemek amacıyla görevlendirilmiştir. Benî Nadîr kabilesinin Medine’den sürülmesi aşamasında Benî Nadîr lehine söylediği sözlerin de tarihî açıdan önemli olduğu muhakkaktır. Nuaym b. Mes‘ûd, Hendek Gazvesi’nde Müslüman olmuş, hem Hendek Gazvesi’nde, hem de devam eden süreçte Hz. Peygamber’in önemli gazvelerinde görev almış, Hz. Peygamber Eşca’ kabilesiyle ilgili icraatlarını onun kanalıyla gerçekleştirmiştir. Vefatıyla ilgili farklı rivayetler olsa da, Hz. Osman döneminde vefat ettiğine dair nakledilen rivayetler daha isabetlidir. Âl-i İmrân 3/173 ve Nisâ 4/91. ayetlerin nüzul sebebinin Nuaym olduğu ifade edilmiştir. Kendisinden oğlu ve kızı kanalıyla nakledilen hadis rivayetleri vardır. Müslüman olmadan önceki kişilik yapısı menfaatler üzerine oturtulmuş, dinî-ahlâkî endişelerden uzak bir görüntü oluştururken, Müslüman olduktan sonraki tutum ve davranışlarında son derece sağlam karakterli bir Nuaym b. Mes‘ûd kişiliğiyle karşılaşılmaktadır.
Keywords : İslam Tarihi, Hz. Muhammed, Nuaym b. Mes‘ûd, Hendek Gazvesi, Benî Kurayza.