İstanbul’a Zafer Hediyesi: Sürgünler (1453-1514)

Authors : Funda Demirtaş

Pages : 41-67

Doi:10.28949/bilimname.952832

View : 14 | Download : 9

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research

Abstract :Savaşların ardından galip gelen tarafın mağlup olan tarafta bulunan insanları bireysel veya toplu sürgüne tabi tutması tarihin bilinen en eski devirlerinden beri sıkça uygulanan bir olgudur. Osmanlı Devleti de diğer Türk devletlerinden, Selçuklulardan hatta Bizans’tan aldığı bu geleneksel yöntemi, merkez olma özelliğini Bizans döneminde kaybetmiş olan İstanbul’u yeniden ilmî, ticarî, iktisadî, sınaî, dinî ve siyasî anlamda parlak bir merkez yapmak için sıkça kullanmıştır. Bu bağlamda II. Mehmed’in fethin akabinde şehrin nüfusunu artırmak için Osmanlı coğrafyasından yaptığı sürgünlere Mora, Amasra, Trabzon, Midilli, Foça, Karaman ve Kefe’den yapılan sürgünlerle Otlukbeli Savaşı’ndan sonra yapılan sürgünler eklenmiştir. I. Selim de Çaldıran zaferinden sonra girdiği Tebriz’den alimlerin, sanatkârların, zanaatkârların, tacirlerin ve zenginlerin başını çektiği nitelikli insanları aileleri, malları ve eşyalarıyla birlikte İstanbul’a sürerek dedesinin İstanbul’u bir çekim merkezi yapma siyasetini devam ettirmiştir. Bu çalışma da II. Mehmed döneminde ele geçirilen şehirlerden ve I. Selim döneminde Çaldıran Savaşı’nın akabinde zaferle girilen Tebriz’den İstanbul’a yapılan sürgünleri konu edinmiştir.
Keywords : İslam Tarihi, II. Mehmed, I. Selim, sürgün., İstanbul