Evliya Çelebi Seyahatnamesine göre 17. Yüzyıl Osmanlı Kadınları

Authors : Hamdullah Baycar

Pages : 773-797

Doi:10.28949/bilimname.1050129

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2022-04-30

Article Type : Research

Abstract :17. yüzyıl Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi, gezdiği yerlerle ilgili izlenimlerini anlattığı on ciltlik bir seyahatname bırakmıştır. Kitaplarındaki betimlemeler gezdiği yerlerdeki isimler, gelenekler, ekonomik koşullar, konuşulan dillerin kuralları ve daha pek çok yönünü içermektedir. Görünüşleri, isimleri, rolleri ve davranışlarıyla kadınlar Evliya Çelebi’nin tasvirinde önemli bir yer edinmiştir. Özellikle dindarlık Evliya'nın ele aldığı önemli bir husus olmuştur. Kadınların görünür olmadığı ya da toplumun cinsiyete göre ayrıştırıldığı durumlarda Evliya o yörenin ahlakını överek takdir etmiştir. Evliya’nın, kadınların halk arasında sık sık görüldüğü yerlerde hayal kırıklığına uğradığı anlaşılırken, görülmedikleri bölgelerde ise kadınları iyi ahlakla nitelendirdiği dikkat çekmektedir. Evliya'nın evinden dışarı çıkmayan dindar kadın tasvirinin, ideal kadın olarak değerlendirdiği Rabi'atü'l-Adeviyye tasavvurundan kaynaklandığını savunan bu çalışma, Evliya’nın bu tasavvurunun, bireysel dindarlığı ve Osmanlı sarayına bağlılığından kaynaklandığını iddia etmektedir.
Keywords : Evliya Çelebi, Seyahatname, Seyahatname’de Kadın, Seyahatname’de Rabi, seyahatnameler