مكانة الممارسة في صناعة تحقيق النصوص: ثلاث صفحات من أيامي مع الشيخ شعيب الأرنؤوط

Authors : Ahmed Ürkmez

Pages : 641-669

Doi:10.28949/bilimname.849587

View : 23 | Download : 16

Publication Date : 2021-04-30

Article Type : Research

Abstract :Tahkik işlemi, İslâm kültürüne ve eski eserlere emek vermek için en önemli araçlardan birisi olarak görülmektedir. Özü itibarıyla bilimsel birikime dayanan, sağlıklı yöntemleri gerektiren ve birden fazla branşı ilgilendiren bir beceridir. Dolayısıyla ne tahric kavramı ve kusursuz tahric yapabilme yeteneği, ne de yazma eserlere aşinalık tahkik mefhumunun çerçevesini tek başına karşılayabilmekte; bilakis tahkikin anlam ifade etmesi ve amacına ulaşabilmesi için bu iki hususa, yetenek, eleştiri kapasitesi ve uygulamalı çalışma gibi birden fazla faktörün eklenmesi icap etmektedir. Üstad Şuayb Arnavut (ö.2016) bu uzmanlık alanının İslâm âlemindeki en önde gelen simalarından ve konuya dair en fazla yayın yapan isimlerindendi. Tefsir, Hadis, Tarih ve Arap Dili gibi birçok branşta kalitesi ve yararı ehlince malum olan temel eserleri tahkik etmişti. Aynı zamanda Amman’da kurduğu tahkik merkezinde kırk yıl boyunca geceli gündüzlü faaliyet göstermiş ve tahkik işlemini üst düzeyde icra eden öğrenciler yetiştirmişti. Biz de 1999 yılında Amman’da bulunduğumuz süreçte bize özel verdiği metin tahkiki derslerine katılma imkânı bulmuş ve bu dersleri her hafta kendisinin izniyle kaydetmiştik. Bu araştırma sözü geçen ses kayıtları ile Üstad Şuayb Arnavut’un tahkik ettiği kitaplara yazdığı mukaddimelere dayanmakta ve kendisinin konuya dair görüşlerini diğer uzmanların teorik tahkik kitaplarında yer verdikleri içeriklerle mukayeseli olarak incelemeyi amaçlamaktadır. Araştırma iki bölüme ayrılmıştır; birinci bölüm metin tahkikinde uygulamanın yeri ve önemini konu edinmekte ve meseleye beş açıdan yaklaşmaktadır: Tahkik sanatının kapsamı ve gereklilikleri, teorik bilgiyle yetinmemek, öğrenciye tahkikin kaynaklarını tanıtmak, tahric kavramını sağlam bir zihnî temele dayandırmak, ihtiyaç hâlinde tenkide başvurmaktan çekinmemek. Araştırmanın ikinci bölümü ise Amman’da kaleme almış olduğumuz ve merhum Üstad Şuayb Arnavut’un ilmi tespitleri ile eşsiz tavsiyelerini de içeren günlüklerden seçilmiş üç sayfayı kapsamaktadır.
Keywords : Hadis, Tahkik, Tahric, İlmi Tenkid, Üstad Şuayb Arnavut