İlk fransızca kur’an tercümesi: André du Yyer ve L’Alcoran de Mahomet adlı eseri

Authors : Ramazan Adibelli

Pages : 213-245

Doi:10.28949/bilimname.811747

View : 21 | Download : 14

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Research

Abstract :Avrupa’da Kur’an ilk kez 12. yüzyılda Latinceye tercüme edilmiştir. Bu çevirinin temel amacı, İslam’ı öz kaynağından öğrenerek onu "kendi silahıyla vurmak” ya da misyonerlik faaliyetlerinde bir araç olarak kullanmaktı. Dört asır sonra bu çeviri matbu hâle getirilmiştir. Birçok tereddüt ve itirazdan sonra Theodor Bibliander’in revize ederek ve ilaveler ekleyerek matbu hâle getirdiği Latince tercüme, İtalyanca, Almanca ve Hollandaca Kur’an çevirilerine kaynaklık teşkil etmiştir. 1647’de ilk kez yerel bir Avrupa diline Kur’an tercüme edilmiştir. André Du Ryer’ün orijinalinden Fransızcaya yaptığı bu Kur’an çevirisine L’Alcoran de Mahomet adı konmuştur. Daha sonra bu eser, İngilizce, Almanca, Hollandaca, İspanyolca, İtalyanca ve Rusçaya tercüme edilerek birçok Avrupa dilinde Kur’an’ın yerel dillerde yayılmasını sağlamış ve böylece Latince bilmeyen geniş halk kitlelerinin Kur’an’ı okuyabilmelerini mümkün kılmıştır. Du Ryer’ün biyografisi ve bibliyografisi üzerinde durularak bu çalışmada onu Kur’an’ı tercüme etmeye motive eden şeylerin neler olduğu tespit edilmeye çalışılmıştır. Daha sonra, çeviri meydana getirilirken hangi kaynaklardan faydalanıldığı üzerinde durulmuştur. Son olarak eserin içeriği incelenerek L’Alcoran de Mahomet’in çeviri değeri üzerinde bir değerlendirme yapılmıştır. Birçok eksiklik ve hataya rağmen bir bütün olarak değerlendirildiğinde Du Ryer’ün Kur’an tercümesi, İslam’ı kendi kaynağından doğru bir şekilde anlama yönünde önemli bir adım teşkil ettiği sonucuna varılmıştır. Du Ryer’ün bu çalışması, asırlar boyunca önyargılar ve yanlış bilgilerle dolu polemik amacıyla yazılmış kaynaklardan okuyan Avrupalılara İslam’ın kutsal kitabını kendi dillerinde okuyarak anlama imkanı sunmuştur. Bu çalışma aynı zamanda Avrupa’daki zihniyet dönüşümünün de bir yansıması olarak kabul edilebilir. Teolojik ve apolojetik yaklaşımdan bilimsel yaklaşıma geçiş sürecinde kuşkusuz L’Alcoran de Mahomet’in katkısı büyük olmuştur.
Keywords : Dinler Tarihi, André Du Ryer, L’Alcoran de Mahomet, Fransızca Kur’an tercümesi