Justice from the ummah to the organization: the analysis of the qur’an and sunnah

Authors : Berrin Güzel, Recep Emin Gül

Pages : 95-128

Doi:10.28949/bilimname.754487

View : 20 | Download : 14

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Research

Abstract :Adalet kavramı ve adalet ile ilgili diğer kavramlar insan yaşamının temel özelliklerini içerir. Ancak adalet sadece erdemli bir davranışı değil, toplumları da yönlendiren bir kavramdır. Toplumlara yol gösteren kutsal kitaplar da adaleti vurgulamış ve bu yönde ilkeleri gerek metinlerde yazılı gerekse peygamberler aracılığı ile sözlü olarak belirtmiştir. Adalet, sadece toplum yaşamı gerekliliği ile değil, aynı zamanda iş hayatında işveren-çalışan arasındaki ilişkide de önemlidir. Örgütsel adalet çalışanları örgüte bağlılıklarını sağladığı gibi, performanslarını da arttırır. Ancak örgütsel adaletin geniş perspektifte ele alınması, farklı boyutlarda değerlendirilmesine neden olur. Bu ayrım, Kur’an’ı Kerîm ve Sünnette de görülür. Kaynakların dağıtımı konusunu vurgulayan dağıtım adaleti, herkesin yaptıklarının karşılığının verilmesi ve hakkı kadar verileceği konusu Ahkâf, 46/19 ve Şu’arâ, 26/183 ayetlerinde açık şekilde belirtilir. Dağıtım adaletinde haksızlığın toplumların yok olmasına neden olacağı konusunda da sünnet yer alır. İşlem adaleti kararların nasıl alındığına yöneliktir. Bu adalet boyutu Hûd, 11/85, A’râf, 7/85, İsrâ, 35, Şu’arâ, 182 ve Rahmân, 9. Ayetlerinde açık şekilde belirtilir. Etkileşim adaleti işveren-işçi arasındaki ilişkiye yöneliktir ve karar sürecinde adil davranılmasını açıklar. Özellikle Hz. Peygamber’in (sas) çalışanlara davranışlarda ve kararlarda adil olunmasına yönelik Sünneti önemlidir. Bilgi adaleti, kararlar ile ilgili olarak çalışanların bilgilendirilmesine yöneliktir. Bu anlamda Hz. Peygamber (sas) Sünnetinde iş akdinin önemini belirtmiş, çalışanların haklarını bilmeleri ve bunların da ayrıca yazılı olması gerektiğini belirtir. Gerek Kur’an’ı Kerîm gerek Sünnette adalet konusu özellikle dağıtım ve etkileşim boyutlarında vurgulanır. Bu anlamda Kur’an’ı Kerîm ve Sünneti kendine rehber edinen kişilerin iş hayatlarında da adil olmaları ve adaleti boyutlarına dikkat ederek yönetmeleri dünyevî ve uhrevî anlamda önemlidir.
Keywords : Temel İslam Bilimleri/Hadis, Örgütsel Adalet, Kur’an’ı Kerîm, Sünnet