Cinsiyete göre dindarlık: bir meta-analiz çalışması

Authors : Sezai Korkmaz

Pages : 437-460

Doi:10.28949/bilimname.693951

View : 17 | Download : 10

Publication Date : 2020-11-30

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada cinsiyete göre genel dindarlık, dini inanç boyutu ve dini ibadet boyutunda meta-analiz yapılması amaçlanmıştır. Bu meta-analiz çalışması, Türkiye’de yapılmış olan lisansüstü tezler üzerine yapılmıştır. İlk olarak anahtar kelimeler belirlenip Yök Ulusal Tez Merkezinden tezler incelenmiştir. Dindarlıkla ilgili olan tezler indirilip dâhil etme kriterlerine göre meta-analize giren tezler belirlenmiştir. Dahil etme kriterlerine uyan 18 doktora ve 66 yüksek lisans tezi olmak üzere toplamda 84 tez meta-analize dahil edilmiştir. Ardından meta-analiz istatistik yöntemine bağlı kalınarak kodlama yapılmıştır. Çalışmanın genel dindarlıkta örneklem sayısı erkeklerde 18255 kadınlarda ise 20529, dini inanç boyutunda erkeklerde 4979 kadınlarda 5886, dini ibadet boyutunda ise erkeklerde 5635 kadınlarda 6429 kişidir. Meta-analizde standart ortalama farkı (dini inanç boyutunda ortalama farkı), rassal etki modeli, forest plot ve funnel plot testleri kullanılmıştır. Çalışmada Revman 5 (Review Manager 5) programı aracılığıyla analiz yapılmıştır. Çalışmanın bulgularına göre genel dindarlık, dini inanç boyutu ve dini ibadet boyutunda meta-analizin tüm istatistiki değerlerinin anlamlı olduğu ve heterojen dağılım gösterdiği tespit edilmiştir. Cinsiyete göre genel dindarlık, dini inanç boyutu ve dini ibadet boyutunda kadınların lehine bir durum olduğu tespit edilmiştir. Her üç boyutta da kadınların erkeklerden daha dindar olduğu bulgulanmıştır. Meta-analizde genel dindarlığın etki büyüklüğü -0.11 [-0.15, -0.07], dini inanç boyutunun etki büyüklüğü -0.11 [-0.16, -0.06], dini ibadet boyutunun etki büyüklüğü ise -0.21 [-0.31, -0.11] olarak saptanmıştır. Yapılan meta-analiz çalışmasının tüm boyutlarda heterojen dağılım göstermesi ve istatistiki olarak anlamlı (P<0.00001) olması çalışmanın önemini artırmakta ve ayrıca diğer dindarlık araştırmalarında (ANOVA, korelasyon, regresyon ilişkilerini içeren) meta-analiz çalışmalarının yapılmasını teşvik etmektedir.
Keywords : Din Psikolojisi, Meta-analiz, cinsiyet, dindarlık