İslam Medeniyetine Katkıları Açısından Engelliler

Authors : Ilyas Akyüzoğlu

Pages : 67-95

Doi:10.28949/bilimname.542932

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2020-05-15

Article Type : Research

Abstract :Medeniyet sözcüğünü dört başı mamur, kapsam ve sınırlılıklarını net bir şekilde ortaya koyarak tarif etmeye çalışmak sosyal bilimler alanında karşılaşılan en büyük zorluklardan bir tanesidir. Medeniyetin kısaca tarifinin zorluğu ifade ettiği anlamın çok kapsamlı olmasından kaynaklanmakla birlikte biz yine de "insanoğlunun, yeryüzündeki hayatı güzel, yaşanabilir, sürdürülebilir bir hale getirmek için ortaya koymuş olduğu maddi ve manevi çabaların tümü” şeklinde tarif edersek tanımlamanın daha isabetli olacağını düşünmekteyiz. İnsanoğlunun yeryüzünü yaşanabilir hale getirme adına ortaya koyduğu çabalarının ürünü olan medeniyetlerin gücü ve büyüklüğü, ürettikleri maddi/manevi değerlerin etkinliği ile doğru orantılıdır. Burada maddi değerler genelde medeniyetlerin gücünü, manevi değerler ise büyüklüğünü temsil eder. Dünyadaki gelmiş-geçmiş medeniyetlere göz attığımızda ise maddi gücünü koruyamayan medeniyetlerin tarih sahnesindeki etkinliklerinin ya zayıfladığını ya da ortadan kalktığını görürüz. Bunlardan maddi gücünü kaybetmiş olmasına rağmen hala etkinliğini sürdüreni ise İslam medeniyetidir. Çünkü İslam medeniyeti manevi değerler üzerinde yükselmiş, maddi gücü ise sonradan elde etmiştir. İslam medeniyetini değerli ve güçlü kılan şeylerin başında ise insana, Allah’ın yarattığı en saygıdeğer varlık gözüyle bakması gelir. İnsan, insan olması hasebiyle değerlidir. Dili, ırkı, rengi veya engeli yüzünden ayrımcılığa tabi tutulmaz. Çalışmada İslam medeniyetinin inşa edildiği ilk yüzyıllarda yaşamış ve bu sürece katkıda bulunmuş/katkılarıyla ön plana çıkmış olan engelli bireyler ele alınmıştır. Ayrıca engellilerin rengi, dili, etnik kökeni hatta konu İslam medeniyeti olmasına rağmen dini aidiyetleri dahi araştırma konusu yapılmamıştır; önemli olan İslam medeniyetinin inşa sürecine olan katkılarıdır. Nitekim İslam düşünce felsefesinde ve bu düşüncenin yansıması olan medeniyetinde engelliler, toplumsal yapının aksayan değil ayrılmaz parçasıdırlar. Bu yaklaşımın bir tezahürü olarak İslam coğrafyasında engelli bireyler azami derecede topluma entegre olmuşlar, üretkenlikleri ile de medeniyetin inşasına ve yükselmesine büyük katkılarda bulunmuşlardır.
Keywords : İslam Tarihi ve Sanatları/İslam Tarihi, Engelliler, Siyasi ve Askeri Alan, Dini ve Beşeri ilimler