Thomas Aquinas’ın De Aeterniate Mundi (Âlemin Ezeliliğine Dair) Risalesinin Değerlendirmesi

Authors : Mehmet Ata Az

Pages : 285-320

Doi:10.28949/bilimname.644502

View : 15 | Download : 6

Publication Date : 2019-12-23

Article Type : Research

Abstract :Âlemin ezeliliği/hâdisliği meselesi, kadim dönemlerden beri tartışıla gelen önemli felsefi/teolojik problemlerden biri olmuştur. Âlemin ezeliliği/hâdisliğine dair karşıt görüşlerinin arka planında âlemin kaynağına ilişkin zıt denebilecek felsefi ve teolojik farklı iddiaların bulunmasıdır. Âlemin bir başlangıcı olup olmadığı sorusunun yanıtının farklılaşmasının arka planında, varlığın nasıl mevcudiyet kazandığına dair felsefi, dini ve bilimsel görüşlerin farklılaşması yatmaktadır. Çalışmamızda, âlemin ezeliliği/hâdisliği meselesini, önemli orta çağ düşünürlerinden Thomas Aquinas’ın De Aeternitate Mundi (Âlemin Ezeliliğine Dair) risalesi bağlamında tespit etmek ve değerlendirmekle sınırlı olacaktır. Çalışmanın sonuna tercümesini eklediğimiz risalede Aquinas, bir teologdan ziyade bir filozof gibi âlemin ezeliliğini imkân dahilinde görmekte ve buna dair rasyonel izahlar getirmekte; ezeli yaratılmış âlem anlayışının mantıksal bir çelişki gerektirmeyeceğini savunmaktadır. Aquinas, âlemin yoktan yaratıldığının aklen izah edilebileceğini ancak âlemin zamansal bir başlangıcının olduğunun rasyonel zeminde kanıtlanamayacağını iddia ederek, bir yandan âlemin zamansal yaratılmışlığının rasyonel olarak temellendirilebileceğini savunan Bonaventure gibi dönemin teologlarından; diğer yandan da âlemin ezeli olduğunu ve bunun rasyonel şekilde izah edilebileceğini iddia eden meslektaşı Brabantlı Siger’den farklılaşmıştır.
Keywords : Aquinas, âlem, ezelilik, zamansal yaratma, ezeli yaratma