Mizah Anlayışı ile Dindarlığın Farklı Görüntüleri Arasındaki İlişkiler Üzerine Bir Araştırma

Authors : Asım Yapici, Yusuf Emre

Pages : 37-66

Doi:10.28949/bilimname.647063

View : 16 | Download : 11

Publication Date : 2019-12-31

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada üniversite öğrencilerinin mizah anlayışları ile dindarlığın farklı görüntüleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır. Tarama modelinde yürütülen çalışma, basit rastlantısal yöntemle seçilen 577 kişiden oluşmaktadır. Araştırmanın verilerini toplamak üzere hazırlanan anket formunda sosyo-demografik değişkenlere dair sorular, Çok Boyutlu Mizah Duygusu Ölçeği, İçsel Dinî Yönelim Ölçeği ve Dinî Dogmatizm Ölçeği kullanılmıştır. Ayrıca 10’lu likert tipi sorular aracılığıyla katılımcılardan dine önem verme düzeyi, öznel mizah algısı ve öznel dindarlık algısı hususunda kendilerini değerlendirmeleri istenmiştir. Verilerin çözümlenmesinde bağımsız gruplar t-testi, Pearson Moment korelasyon ve çoklu doğrusal regresyon teknikleri kullanılmıştır. Elde edilen sonuçlara göre mizah anlayışı ile dindarlığın farklı görüntüleri (dinî dogmatizm, içsel dinî yönelim ve dine önem verme düzeyi) arasında negatif yönde, anlamlı ve düşük düzeyde ilişkiler vardır. Mizah anlayışı ile öznel dindarlık algısı arasında ise herhangi bir ilişki tespit edilmemiştir. Bu dört değişken, mizah anlayışı puanlarındaki toplam varyansın %4’ünü açıklamaktadır. Regresyon katsayılarının anlamlılığına ilişkin t-testi sonuçları incelendiğinde ise dinî dogmatizm değişkeninin mizah anlayışı üzerinde anlamlı bir yordayıcı olduğu, içsel dinî yönelim, dine önem verme düzeyi ve öznel dindarlık algısı değişkenlerinin ise anlamlı bir yordayıcı olmadığı görülmüştür. Buna göre dindarlık değişkenlerinden sadece dinî dogmatizmin mizah anlayışını yordama hususunda düşük düzeyde bir etkiye sahip olduğu sonucuna varılmıştır. Ulaşılan bulgular, ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır.
Keywords : Din Psikolojisi, mizah, mizah anlayışı, dini dogmatizm, içsel dini yönelim