Stoa Felsefesinin Temel Görüşleri Üzerine Bir İnceleme
Authors : Suat Çelikkol
Pages : 1225-1245
Doi:10.28949/bilimname.522162
View : 15 | Download : 12
Publication Date : 2019-04-30
Article Type : Research
Abstract :Stoacılık, milattan önce 336–264 yılları arasında yaşamış olan Kıbrıslı Zenon tarafından kurulmuş felsefe okuludur. Okula göre felsefe, bilgelik aşkı, bilgelik arayışıdır. Felsefenin yöneldiği bilgelik ise kutsal ve insani şeylerin bilgisidir. Zenon felsefeyi üç bölüme ayırmıştır: önce usa vurma kurallarını öğreten mantık, ikinci olarak kâinattaki varlıkların hakikatini öğreten fizik ve üçüncü olarak erdemli yaşamın ilkelerini öğreten ahlak. Stoa felsefesi, ahlakı felsefenin merkezine alan pratik bir felsefedir. Bu felsefeye göre erek, doğaya uygun yaşamdır. Doğa’ya uygun yaşam ise kutsal doğayı bilmek, tanımak ve onun iradesine boyun eğmektir. Zenon, Kleanthes, Khrysippos, Panaitios, Seneca, Epiktetos ve Marcus Aurelius, Stoa felsefesinin önemli temsilcilerindendir. Bu yazı, ana hatlarıyla Stoa felsefesi üzerine bir incelemedir. Yazıda Stoalı filozofların varlığın hakikatine ve insanın faziletine ilişkin temel görüşleri incelenmiştir. Araştırma sonuçlarına göre Zenon’dan beri Stoalı filozoflar, varlığın tanrısal olduğunu, her tarafında düzen, uyum ve iyiliğin hüküm sürdüğünü, her şeyin tanrısal bilgeliğe ve inayete uygun olarak gerçekleştiği, ayrıca insanın tanrısal akıldan pay aldığı, böylece doğanın yasalarına uygun olarak yaşamak suretiyle erdemli ve mutlu olabileceğini savunmuşlardır. Stoalı filozoflar genel olarak ahlak üzerine söz etmişler ve bu görüşlerini fiziğe (metafizikle) dayanarak temellendirmeye çalışmışlardır. Stoacılığın popüler yanı idealist ahlakıdır. Stoalılar ahlak anlayışları ile düşünce dünyasını etkilemişlerdir. Hangi filozofların Stoacı ahlaktan etkilendiği ayrı bir konudur; dolayısıyla farklı bir araştırmayı gerektirir. Fakat batıda Montaigne ve Descartes’in doğuda Kindi’nin Stoacı ahlaktan etkilendiklerini söylemek iddialı bir yargı değildir.Keywords : Felsefe Tarihi, Stoa felsefesi, Ahlak