Arap Nevâdir Eserleri Örnekliğinde Mizahın Toplumsal Ve Siyasal İşlevi

Authors : Emin Uz, Muhammed Efil

Pages : 289-320

Doi:10.28949/bilimname.460096

View : 16 | Download : 12

Publication Date : 2019-04-30

Article Type : Research

Abstract :Mizah sanatı aslında insanın yaratılışından beri kendisine bahşedilen fıtri bir yeteneğe işaret etmektedir. Bu nedenle de yüzyıllardır çok sayıda bilim dalının konusu olmuş ve bilim adamlarının dikkatini celp etmiştir. Bununla birlikte mizah konusu telif eserlerde ciddiyet kaygısıyla hak ettiği düzeyde işlenmemiştir. Nitekim ilk ve orta çağlarda bu konu bugüne kadar Arap Dili ve Edebiyatı alanında yapılmış olan çalışmalara göz atıldığında, bu sahanın insanlar tarafından yeterince tanınmadığı anlaşılmakta, bunun bir sonucu olarak da, ne akademik çevrelerde ne de popüler kültürde söz konusu alana dair makul bir ilgi ve alakanın oluşmadığı görülmektedir. Tarihin seyri içerisinde talihsiz addedilebilecek bu durum bir nebze olsun dönüşüme uğramış ve son yıllarda insan davranışlarıyla ilgili araştırmaların çerçevesinin genişlemesiyle bazı bilim adamları mizahın insanların görüşlerini, değerlerini ve düşüncelerini ifade etmedeki rolünün farkına varmışlardır. Mizah, gülme tepkisinin yanında eleştiri, saldırı ve kimi zaman savunma gibi hususları da devreye sokmak suretiyle toplumsal muhalefet konusunda daha işlevsel hale getirilebilir. Keskin ve sivri bir dil ve aynı zamanda, bir durumun saçmalığını, yanlışlığını belki dolaylı ama etkili bir şekilde dile getirme biçimi olmuştur.  Dolayısıyla mizah asli anlamda, insan ve topluma yönelik vurgusuyla, bir çeşit iletişim dilidir. Böylece toplumsal bir olay veya durum karşısında insanları kenetleyen, ilişkileri geren, ayrıştıran, birleştiren, belli bir hiyerarşi içinde tasnif eden bir unsur olarak mizahın kullanım biçimleri toplumsal bir anlama işaret eder. Bu nedenle mizahın toplumsal bir varlık olan birey üzerindeki özgürleştirici etkisini belki de en açık olarak görebileceğimiz alan politikadır.
Keywords : Mizah, Potilika, Sosyal