İnsan Kelimesinin Kur'an'daki Genel ve Özel Kullanımları Bağlamında Meallere Eleştirel Bir Yaklaşım

Authors : Süleyman Narol

Pages : 477-504

Doi:10.28949/bilimname.404268

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2018-04-30

Article Type : Research

Abstract :         Allah imtihan etmek ve teslimiyetini görmek için sorumluluk yüklediği ve buna mukabil yeryüzünün en değerli varlığı kıldığı insana Kur’an’da çeşitli vesilelerle farklı üsluplarda hitap etmiştir. Dilbilimciler insan kelimesinin etimolojik kökenini tespit ederken farklı görüşler ileri sürmüşlerdir. Kelimenin aslına dair ortaya koydukları görüşlerin hepsi dikkat çekici bir şekilde insanı tanımlayan niteliklere işaret etmektedir. Bu çerçevede insan kelimesinin; "unutan varlık anlamında” ins kökünden, kendisine öğretilen varlık anlamında înâs mastarından veya "çok hareket etmek” manasındaki nvs kökünden türediği söylenmektedir. Ayrıca "cana yakın olmak, uyum sağlamak” anlamındaki üns mastarından türediği "yaratılış itibariyle sosyal varlık” olarak tanımlamasının da buradan kaynaklandığını ifade eden değerlendirmeler de bulunmaktadır.          Bu çalışmada yirmi üç yıllık nüzul sürecinde farklı bağlamlarda inen ayetlerde yer alan insan kelimesinin sınıflandırılmasında, ayetlerin indiği ortamın tarihi bağlamı başta olmak üzere siyak-sibak ilişkisi, dil kuralları ve nüzul sebepleri dikkate alınmıştır. Diğer yandan insan kelimelerinden ilk kastedilenin kim olduğunu tespit etmenin ayetin mesajını anlamada ne denli önemli olduğu örneklerle ortaya konulmuş ve söz konusu kelimenin anlamlandırılmasına dönük meallerin yaklaşımları analiz edilmiştir.
Keywords : Tefsir, İnsan, Bağlam, Meal, Anlam