Abbâsi Şehirciliğinin Bağdat Dışındaki Tezahürleri: Irak Bölgesi

Authors : Kadir Kan

Pages : 97-138

View : 15 | Download : 14

Publication Date : 2016-03-24

Article Type : Research

Abstract :Abbâsîler dönemi (132/750-656/1258), İslam şehirciliğinin en önemli ve verimli aşamalarından birini teşkil eder. İslam şehirciliği için olgunluk devri olarak ifade edilebilecek bu dönemde Müslüman coğrafyadaki şehirleşme potansiyeli iyice açığa çıkar ve çok sayıda şehir kurulur. Özellikle Abbâsîlerin ilk asrında (132/750-232/847) kurulan şehirler, hem sayı hem de nitelik bakımından İslam tarihinin diğer devirlerine göre üstünlük arz ederler. Güvenli başşehir arayışıyla başlayan ve her halifenin kendi adıyla anılacak şehirler kurma isteklerinin etkisiyle gelişen şehirleşme faaliyeti, İslam medeniyet tarihinde etki bırakan çok sayıda şehrin ortaya çıkışını netice verir. Kuruluşu kadim dönemlere uzanan şehirler de bu süreçte yeniden canlanır ve eski parlak günlerine kavuşurlar. Abbâsîler devrinde ülkenin doğusundan batısına bütün bölgelerinde inkişaf eden şehircilik faaliyetinin en yoğun olduğu yer, devletin idari merkezi durumunda olan Irak’tır. Bu çerçevede Abbâsîlerde şehircilik denilince ilk akla gelen kent Bağdat olsa da, Mezopotamya bölgesinde Bağdat dışında irili ufaklı çok sayıda şehir ortaya çıkmıştır. Bu makalede Abbâsîlerin kuruluşunu takip eden ilk asırda, Bağdat dışındaki Irak merkezli şehircilik faaliyetleri ele alınacaktır.
Keywords : Abbâsîler, Şehircilik, Irak, İslam Medeniyeti