Çağdaş Türk Edebiyatında Görsel Şiir

Authors : Gökhan Tunç

Pages : 249-270

View : 19 | Download : 10

Publication Date : 2015-03-01

Article Type : Other

Abstract :Gerek Osmanlı gerekse çağdaş Türk şiirinde geleneksel dize algısının bozularak görselliği ön plana alan birçok ürünün verilmesi dikkat çekicidir. Söz konusu ürünlerin değerlendirilmesinde ve adlandırılmasında edebiyat araştırmacıları somut şiir ve görsel şiir kavramlarından yararlanmışlardır. Bu yazıda ise görsel şiir kavramı, şiirde görsel yapıyı ön plana çıkaran her türlü örneği içeren bir üst başlık şeklinde kullanılarak çağdaş Türk edebiyatında söz konusu çerçevede yazılmış şiirlerin dört başlıkta sınıflandırılması için uğraş verilecektir. İlk etapta okurun otomatikleşmiş şiirsel algısını farklılaştıran ve doğadaki nesneleri okura daha iyi duyumsatmayı amaçlayarak görselliği öne çıkaran şiirler, Rus Biçimcilerinin farklılaştırma (yadırgatma) kavramıyla ele alınacaktır. İkinci olarak şiirde görselliği ideolojilerini daha iyi anlatmak için bir araç olarak kullanan şairlerin çabaları Bertolt Brecht’in yabancılaştırma etkisi kavramıyla ilişkilendirilecektir. Sözcük, hece ve harfler aracılığıyla şiirde görsel yapıyı öne çıkaran şairlerin ürünleri, somut şiir olarak vasıflandırılacaktır. Son olarak fotoğraf, resim ve sinema gibi görsel sanatların kullanıldığı şiirler görsel şiir olarak adlandırılacaktır. Böylelikle geleneksel dize algısının dışına çıkarak görsel yapıyı önceleyen şiirlerin yazılma amacı ve nitelikleri bakımından çeşitlilik gösterebileceği ve bu nedenle bahsedilen ürünlerin farklı adlandırılması gerektiği ortaya konulmaya çalışılacaktır
Keywords : Çağdaş Türk şiiri, farklılaştırma, yabancılaştırma, yabancılaştırma etkisi, görsel şiir, somut şiir