BİÇİMBİLİMSEL YAKLAŞIM VE YARATICI OKUMA TEKNİĞİ İLE HAZIRLANAN OYUNUN DEDE KORKUT HİKAYELERİNİN KAVRANMASINA ETKİSİ

Authors : Begüm Koç, Eda Demirkaya, Sibel Selçuk

Pages : 20-31

Doi:10.37215/bilar.827031

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2021-07-30

Article Type : Research

Abstract :Ülkemiz gençlerinin çeşitli sebeplerle yabancı veya ilgisiz kaldığı öz değerlerimizin en önemli eserlerinden olan ve UNESCO‟nun Somut Olmayan Kültürel Miras Listesine kayıtlı Dede Korkut Hikâyeleri, MEB müfredatı ile 100 Temel Eser listesinde yer almasına ve literatürdeki çok sayıda çalışmaya rağmen lise öğrencileri tarafından yeterince okunup anlaşılamamıştır. Dede Korkut Hikâyeleri‟nin kültürel mirasımızın koruyucusu ve aktarıcısı gençler tarafından gerektiğince anlaşılıp içselleştirilmesi için ilgi çekici, etkili bir uygulamanın literatüre kazandırılmasına ihtiyaç vardır. Bu amaçla, literatür taramasının ardından uygulanan ön testle farklı liselerden 87 öğrencinin Dede Korkut Hikâyeleri‟ne olan yaklaşımları belirlenip ihtiyaç analizi yapılmıştır. Keşfedilen son hikâyeyle sayısı 13'e çıkan Dede Korkut Hikâyeleri'ni gençlerin tüm zenginliğiyle, değerleriyle kavrayıp köklü geçmişiyle bağ kurarak özgüven kazanıp, milletiyle ortak bilince ulaşabilmesine katkı sağlamak amacıyla, gençlerin ilgi alanları ve düzeylerine uygun bir oyun tasarlanmıştır. Uygulamalı yaratıcı okuma yöntemi, eleştirel okuma ve metin biçimbilimsel çözümleme temel alınarak 13 hikâye incelenmiş; her hikâyenin iskeleti ve işlev sıralaması çıkarılmış, öğrencilerin kendilerinin de bu teknikle okuyabilmesini sağlayacak sorular ve etkinlikler oluşturulup oyuna eklenmiştir. Öğrencilerin metinleri çözümleme, irdeleme ve eserlerin temel değerlerine sadık kalarak yeniden kurgulama / üretme becerisini geliştirecek, okuma becerilerini ileri boyutlara taşıyacak nitelikte tasarlanan bu oyun, içeriğinin gücünü literatürdeki çalışmalardan, etki gücünü gençlerin ilgisini çeken oyun türlerinden almaktadır. Oyunun içerisinde, farklı yetenek ve ilgi alanlarına sahip her öğrencinin keyif alabileceği bölümler bulunmaktadır. Oyunun öğrencilerce birkaç kez oynanmasının ardından geribildirimler alınıp son düzenlemeler yapılmıştır. Toplamda 25 öğrenciye yaklaşık 20 saat oynatılmasının ardından son değerlendirme formu doldurtulup ön testle son test verileri SPSS ve Excel programlarında grafiklere dökülerek çalışma değerlendirilmiş, sonuçların hipotezleri doğruladığı görülmüştür.
Keywords : Türk kültürü, Kültürel Miras, Dede Korkut Hikayeleri, Eleştirel Okuma, Uygulamalı yaratıcı okuma, Liseli öğrencilerde oyunla öğrenme