Konuşma Duygu Tanıma için Akustik Özelliklere Dayalı LSTM Tabanlı Bir Yaklaşım

Authors : Kenan Donuk, Davut Hanbay

Pages : 54-67

Doi:10.53070/bbd.1113379

View : 20 | Download : 11

Publication Date : 2022-12-07

Article Type : Research

Abstract :Konuşma duygu tanıma, konuşma sinyallerinden insan duygularını gerçek zamanlı olarak tanıyabilen aktif bir insan-bilgisayar etkileşimi alanıdır. Bu alanda yapılan tanıma görevi, duyguların karmaşıklığı nedeniyle zorlu bir sınıflandırma örneğidir. Etkili bir sınıflandırma işleminin yapılabilmesi yüksek seviyeli derin özelliklere ve uygun bir derin öğrenme modeline bağlıdır. Konuşma duygu tanıma alanında yapılmış birçok sınıflandırma çalışması mevcuttur. Bu çalışmalarda konuşma verilerinden duyguların doğru bir şekilde çıkarılması için birçok farklı model ve özellik birleşimi önerilmiştir. Bu makalede konuşma duygu tanıma görevi için bir sistem önerilmektedir. Bu sistemde konuşma duygu tanıma için uzun-kısa süreli bellek tabanlı bir derin öğrenme modeli önerilmiştir. Önerilen sistem ön-işlem, özellik çıkarma, özellik birleşimi, uzun-kısa süreli bellek ve sınıflandırma olmak üzere dört aşamadan oluşmaktadır. Önerilen sistemde konuşma verilerine ilk olarak kırpma ve ön-vurgu ön-işlemleri uygulanır. Bu işlemlerden sonra elde edilen konuşma verilerinden Mel Frekans Kepstrum Katsayıları, Sıfır Geçiş Oranı ve Kök Ortalama Kare Enerji akustik özellikleri çıkarılarak birleştirilir. Birleştirilen bu özelliklerin uzamsal bilgilerinin yanında zaman içindeki akustik değişimleri sistemde önerilen uzun-kısa süreli bellek ve buna bağlı bir derin sinir ağı modeliyle öğrenilir. Son olarak softmax aktivasyon fonksiyonu ile öğrenilen bilgiler 8 farklı duyguya sınıflandırılır. Önerilen sistem RAVDESS ve TESS veri setlerinin birlikte kullanıldığı bir veri kümesinde test edilmiştir. Eğitim, doğrulama ve test sonuçlarında sırasıyla %99.87 , %85.14 , %88.92 oranlarında doğruluklar ölçülmüştür. Sonuçlar, son teknoloji çalışmalardaki doğruluklarla kıyaslanmış önerilen sistemin başarısı ortaya konmuştur.
Keywords : Derin öğrenme, konuşma duygu tanıma, LSTM, ravdess, tess