Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sisteminin Seçmen Davranışına Etkisi

Authors : Mahir Özhan

Pages : 115-136

View : 25 | Download : 13

Publication Date : 2021-12-15

Article Type : Research

Abstract :Demokratik rejimlerde egemenlik hakkının sahibi halktır. Günümüz şartlarında genişleyen insan ve toprak unsuru, karmaşıklaşan toplum yapısı gibi sebepler, bu hakkın kullanımının seçilmiş temsilciler aracılığıyla yürütülmesine neden olmuştur. Bu kapsamda seçimler, halk yönetimi anlamına gelen demokrasilerin en belirgin özelliklerinden biri olarak değerlendirilmektedir. Buna mukabil seçmenler ve tercihleri de demokrasilerin vazgeçilmez unsurları olarak yönetimin şekillenmesi üzerinde önemli bir etkiye sahiptir. Demokratik sistemlerin kurulması ve oy verme hakkının geniş halk kitlelerine yayılması ile birlikte, halkın yönetimi ve siyasal partileri etkileme gücü ve kudreti artmıştır. Seçimler vasıtasıyla siyasal partilerin geleceği şekillenirken, halk kendi taleplerini karşılayan bir yönetimi de karar organlarına seçmiş olur. Seçmenler oy verme konusunda karar alırken dil, din, kültür, toplumsal yapı, cinsiyet, yaş, etnisite gibi yapısal faktörler ile kişisel tutum, göç, lider, aday faktörü gibi araçsal faktörlerin etkisinde kalarak tercihte bulunurlar. Yapılan akademik çalışmalar ve sahada elde edilen veriler, Türkiye’de seçmenler ile partiler ve parti liderleri arasında çok güçlü bir bağın olduğunu göstermektedir. Oldukça yüksek olan parti / lider bağı cumhurbaşkanlığı hükümet sistemi ile birlikte daha da kuvvetlenmiştir. Zira bu sistemle birlikte aynı kişi hem parti lideri hem de cumhurbaşkanı/cumhurbaşkanı adayı olabilmektedir. Haliyle seçmenler adaya oy verirken lidere oy vermekte dolayısıyla partiye oy vermektedir.
Keywords : Seçmen Davranışı, Siyasal Katılım, Cumhurbaşkanlığı, Hükümet Sistemi