Tıva Halk Masallarında Ham ve Başkı-Lamalar1

Authors : Mehmet Aça

Pages : 1-14

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2015-05-01

Article Type : Research

Abstract :İnanç sistemlerini Şamanizm ve Lamaist Budizm (Sarıg/Şajın)’in biçimlendirdiği Tıvaların mit, efsane ve masal gibi sözlü anlatılarında, birey ve toplum hayatına ait diğer pek çok unsur gibi, Tıvaların inanç sistemleriyle sosyal hayatlarında önemli bir yere sahip olan ham ve başkı-lamalara da yer verilmiştir. Ham ve başkı-lamalar bazı mit, efsane ve masallarda birinci dereceden kahramanlar, bazılarında ise belli işlevleri yerine getiren ikinci ve üçüncü dereceden kahramanlar olarak yer almışlardır. Bu çalışmada Tıvaların inanç sistemi ile ham ve başkı-lamaların bu inanç sistemi ve toplum hayatındaki yerleri üzerinde durulduktan sonra ham ve başkı-lamaların Tıva halk masallarındaki yansımaları statüleri, rolleri ve işlevleri bakımından yorumlanmıştır. Ham ve başkı-lamaların masallardaki yansımalarına yönelik tespit ve yorumlar, Türkiye’deki Tıva inanç sisteminin bu tür halk anlatılarındaki yansımaları ile Tıvaların ham ve başkılamalarla ilgili algılarının tespitine ve anlamlandırılmasına yönelik çalışmalara katkıda bulunacaktır.
Keywords : Güney Sibirya, Tıva, halk masalı, ham, başkı-lama