NON-REFOULEMENT PRINCIPLE IN THE 1951 REFUGEE CONVENTION AND HUMAN RIGHTS LAW

Authors : Berna Gündüz

Pages : 13-23

View : 13 | Download : 8

Publication Date : 2018-04-07

Article Type : Research

Abstract :Geri göndermeme ilkesi, özellikle insanların zulümle karşı karşıya kalabilecekleri bölgelere dönmelerini engelleyerek koruma sağlayan Mülteci Sözleşmesi'nin yürürlüğe girmesiyle birlikte uluslararası hukukta yaşamsal önem kazanmıştır. Geri göndermeme ilkesi, insanları zulüm görebilecekleri topraklara göndermekten devletleri engelleyen Mülteci Sözleşmesinin yürürlüğe girmesiyle birlikte uluslararası hukukta hayati bir önem kazanmıştır. Bununla birlikte, 1951 Sözleşmesi’nin, istisnalara ve muafiyetlere izin verdiği için geri göndermemeyi garanti etmediği belirtilmelidir. Sözleşmenin ‘jus cogens’ niteliği taşıyıp taşımadığına dair anlaşmazlıklar var olduğu için, insanlar zulme uğrayabilecekleri yerlere geri gönderilme veya haklarının askıya alınması riskleri ile karşı karşıya kalabilirler. Bu nedenle, Sözleşme, öncü konumuna rağmen, ağırlıklı olarak geri göndermeme ilkesinin uygulanmasına dayanan bazı eleştirileri çekmiştir. Bununla birlikte, uluslararası insan hakları belgelerinin, 1951 Mülteci Sözleşmesi'nin ötesinde mültecilerin statüsüyle ilgili olarak devletler üzerinde bazı yükümlülükler yarattığı da iyi bilinmektedir. Bu makalede geri göndermeme ilkesiyle ilgili olarak mültecilerin korunması; Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi, İşkenceye Karşı Sözleşme ve Kişisel ve Siyasal Haklar Uluslararası Sözleşmesi gibi  diğer üç insan hakları belgesi ile bağlantılı olarak ele alınacaktır. Bu üç belgede geri göndermeme  konusundaki mutlak koruma analiz edilecektir. Bu bağlamda, ikincil bir hukuk kaynağı olarak algılanan  insan hakları hukuku, Mülteci Sözleşmesi ile karşılaştırmalı olarak değerlendirilecek ve uluslararası insan  hakları hukukunun, mültecilerin ve sığınmacıların geri gönderilmeleri ile ilgili temel korunma kaynağı  olarak 1951 Cenevre Sözleşmesi kadar önemli kaynaklar olduğu vurgulanacaktır.
Keywords : 1951 Cenevre Sözleşmesi, Mülteciler, İnsan Hakları Sözleşmeleri, Geri Göndermeme İlkesi