REALİST RUS EDEBİYATINDAN ERKEN DÖNEM SOVYET SİNEMASINA GERÇEKÇİ MEKAN KULLANIMI

Authors : Menderes Akdağ

Pages : 209-224

View : 18 | Download : 13

Publication Date : 2019-02-28

Article Type : Research

Abstract :XIX. yüzyıla Rusya büyük problemlerle başlamaktadır. Rusya’da toprak soylularıyla Çar ve çevresi refah içerisinde yüzerken toprağa bağlı kölelik kaldırılmasına rağmen halkın genel durumu kötüdür. Bu çelişki Rus realisttik edebiyatını beslemiştir. Bu edebiyat, yazıldığı dönemi anlattığı için etkilidir. Bütün bunlar 1917 Devrimi’nin alt yapısını oluşturmuştur. Ekonomik ve sosyal koşullar kuruyan yaprak ve otlarsa realisttik edebiyat bir kibrittir. Bu kibritin kim tarafından ne zaman çakılacağı bilinmemektedir. 1917 Devriminde kullanılan "barış, aş, toprak, özgürlük” şeklindeki sloganda yer aldığı gibi Rus edebiyatçıları aynı temaları eserlerinde işlemişlerdir. Dostoyevski, Tolstoy, Gorki, Gogol gibi edebiyatçıların eserlerinde olaylar okuyucuların bildiği mekânlarda geçmektedir. Erken dönem Rus sinemacıları sokakları, limanları birer set gibi kullanmıştır. Gerçekçi mekân kullanımı anlayışı Sergei Eisenstein, gibi yönetmenlerde zirve yapmıştır. Rus realisttik edebiyatıyla Rus sineması mekân kullanımında paralellik gösterir. Rus edebiyatı mekânsal kullanım dâhil kullandığı teknikler itibariyle devrimi hazırlar. Rus sineması ise devrimin devamlılığını sağlamaktadır. Araştırmamızda yöntem olarak Potemkin Zırhlısı gibi pek çok film izlenmiş bunlar mekânsal olarak değerlendirilmiş, söylem analizi yapılmıştır. Realist söylem içerisinde mekânlar değerlendirilmiş iç-dış mekân ayrımı gözetilmemiştir. Dostoyevski, Tolstoy, Gorki gibi yazarların pek çok romanı okunmuş onların mekân tasvirleri yukarıdaki adı geçen filmlerle realist söylem bağlamında karşılaştırılmıştır. Bu karşılaştırmanın sonucunda realist söylem bağlamında film ve romanların Rus devrimine dolaylı etkisi olduğu anlaşılmıştır. 
Keywords : Rus Edebiyatı, Rus Sineması, Mekân, Realizm, Sinemada Mekân