Olay Yerine Adli Arkeolojik Yaklaşım ve Gömü Tipinin Önemi

Authors : Özge Ünlütürk

Pages : 61-74

Doi:10.1501/antro_0000000321

View : 17 | Download : 6

Publication Date : 2015-12-30

Article Type : Other

Abstract :Adli olgularda uluslararası standartlara uygun bir şekilde yapılacak olay yeri incelemesi, iskeletleşmiş kalıntılarda kimliklendirmeye olanak tanımasının yanı sıra kişinin ölüm sebebi ve ölüm zamanı gibi hususlarda da bilgi vermektedir. Bunun için öncelikle kalıntıların bulunduğu yerin tespit edilmesi gerekir. Özellikle eski gömülerde çevresel faktörlerin etkisiyle yüzeyin bozulması, gömünün arkeolojik mi yoksa adli mi olduğunun anlaşılmasını zorlaştırmaktadır. Gömü yeri tespit edildikten sonra kalıntıların ve çevresindeki delillerin olay yeri bozulmadan, adli arkeologlar eşliğinde sağlam ve kuralına uygun şekilde çıkarılması gerekmektedir. Bilimsel metotlarla yapılmayan, örneğin iş makineleri kullanılarak gerçekleştirilen bir kazıda mezar özellikleri kaybolacağı gibi kemikler de hasar alacaktır. Bu noktada cesedin bulunduğu lokalizasyon ve gömü şekli de olayın aydınlatılmasında önemlidir. Çünkü cesedin gömülme biçimi ve yerleştirilme pozisyonu adli vakaların belirlenmesinde bir referans olarak kullanılmaktadır. Mezar ya da gömü bölgesinin düzgün açılmasının yanı sıra, kazıyı gerçekleştiren ekibin gömü şekilleri hakkında bilgi sahibi olması kalıntıların orijini hakkında bilgi verir. Eski çağlardan günümüze kadar ölüler farklı medeniyetlerde, farklı kültürlerde ve farklı inanış sistemleri içinde çok farklı ritüellerle gömülmektedir. Örneğin Urartularda cesedin toprağa açılmış çukura doğrudan hoker pozisyonunda gömülmesi geleneği vardır. Kimi toplumlarda cesedin yanına hediyeler bırakılır. İslami inanışlara göre kişiler kefene sarılıp sağ yanlarına doğru iki elleri yanda gömülürken, Hıristiyanlıkta kıyafetlerle ve eller kadınlarda göğüs bölgesinde, erkeklerde karında kavuşturularak gömülür. Uzman kişilerce yapılacak değerlendirmeler daha ileri adli bir tahkikata gerek kalmadan çalışmanın doğrultusuna yön verecektir. Bu çalışmanın amacı, olay yerine adli arkeolojik yaklaşımla farklı gömü biçimlerinin, olayın menşeini aydınlatmaya ve arkeolojik özellik gösteren buluntuların adli vakalardan ayrımının yapılmasına olan katkısını örneklerle tartışmak ve literatüre katkı sunmaktır
Keywords : Adli arkeoloji, gömü şekli, arkeolojik gömü, olay yeri