Necip Mahfuz’un Sufiliği ve Midak Sokağı’ndaki Sufi İmgeleri

Authors : Muhammed Ali Muhammedi

Pages : 307-318

View : 23 | Download : 12

Publication Date : 2021-12-20

Article Type : Research

Abstract :Bu çalışmada Necip Mahfuz’un dini yönü ve sufiliği üzerinde durulmuş; romanı Midak Sokağı’ndaki sufi imgeleri irdelenmiştir. Mahfuz’un dinsiz olmadığı vurgulanmıştır. Yaşadığı çevreden ve onu etkileyen olgulardan bahsedilmiştir. Dini ve sufiliği anlama şekli konusunda bilgiler sunulmuştur. Yazarın sürekli hayatı anlamlandırmaya çalıştığı, hakikate ulaşmak adına sürekli değişim gösterdiği, hayat yolculuğunda bir duraktan diğerine gittiği, eserlerine ve özellikle Midak Sokağı’na bu değişimlerini nasıl yansıttığı, cümlelerinin gerisinde bunları nasıl işlediği aktarılmaya çalışılmıştır. Sonuç kısmında ise Midak Sokağı bağlamında Mahfuz’un derin felsefi imgelerinden, hayata dair hayatı anlamlandırmak adına birtakım ilke ve prensipler va’z edilmeye çalışılmıştır: Evrendeki düzen; bir kelebeğin kanat çırpmasına, sonbahar mevsiminde rüzgârın etkisiyle kurumuş bir yaprağın savrulmasına benzer; her şey birbirini etkiler ve her şey birbirinden etkilenir; her ne zaman bir tercih yapsak orada bir kapı açılır ve bilmediğimiz bir yola süluk ederiz; dönüşü yoktur; zira tercih yaptık ve yapmak zorundaydık; her ne zaman bir tercih yapsak, karşımızda iki kapı açılır; birinden giriş yapmalıyız, geri dönemeyiz; sonra hangi kapıdan girsek, orada da kapı ya da kapılar vardır; hayat hep böylece akıp gider ta ki ölene kadar. Kamil insan bu imgeleri anlamış insandır; rüzgârların esmesi, fırtınaların kopması, belalar ve musibetler kâmil insana işlemez; şeytan, kâmil insan için bir yardımcıdır; meleğe dönmüştür. Şeytanın kurduğu bütün hileler, nasıl olmuşsa olmuş her halükarda kâmil insan için bir ödüle dönüşmüştür; dünyaya değer verenin kaybedecek çok şeyi vardır.
Keywords : Mahfuz, Midak Sokağı, Sufilik, Tasavvuf, Roman, Zukaku'l-Midak