Ticaret Kavramı Bağlamında Kur’ân’da Uhrevî Ticaret

Authors : Murat Oral

Pages : 145-173

View : 18 | Download : 9

Publication Date : 2021-06-23

Article Type : Research

Abstract :Cahiliye dönemi toplumu, Allah ile bağlantısını bütünüyle koparmış veya Allah ile ilişkisini sorunlu hâle getirmiş, şirkin ve hurafelerin henüz yozlaştırmadığı saf/katışıksız vahyin ortamından olabildiğince uzaklaşmış, çok azı haricinde dünya hayatı dışında bir hayatın varlığını tanımayan veya böyle bir hayata aldırmayan, dolayısıyla yalnızca dünya için çalışan insanlardan oluşuyordu. Bu insanlar, dünyaya o kadar meyilli kimselerdi ki Kur’ân’da geçtiği gibi onlar, dünya hayatını yalnızca yeme-içmeden ve var olan nimetlerden yararlanmaktan ibaret görüyorlardı. Bu açıdan onların, Allah’ın kendisine kulluk etmesi için yarattığı "insan” ile bir ilişkileri kalmamıştı. Onların içinde bulundukları bu durum, hayatlarının sosyal, siyasal ve ekonomik yönlerine yansıdığı gibi onların kullandıkları kavramlara da nüfuz etmişti. Kullandıkları kavramların anlamları, genellikle materyalist ve dünyevi bir temele dayanıyordu. Kavramların anlamları, dünyada sağladıkları faydalarla sınırlıydı. İnsanın ilgisini ve bakış açısını dünyadan gerçek hayat olan ahiret hayatına çevirmek amacıyla gelen İslam, cahiliyye insanının sürdürdüğü dünya hayatının sosyal, siyasal ve ekonomik yönlerini ıslah etmekle yetinmedi. Aynı zamanda onların zihniyetlerini ve tasavvurlarını düzeltmeye ve doğru yörüngesine oturtmaya çalıştı. İnsanın, içine dünyevi manaları doldurduğu kavramlara yeni anlamlar yükledi ve böylece kullanmış oldukları kelime ve kavramlara yeni ve canlı bir bakış açısıyla yaklaşılmasını sağladı. Bu anlamda Kur’ân’da üzerinde durulan kavramlardan biri "ticaret” kavramıdır. Kur’ân, Allah ile kulun arasında meydana gelen bir ticaret sözleşmesinden de söz etmekte, bu konuyu ayrıntılı bir şekilde işlemekte, bu bağlamda söz konusu ticaretin konusundan, taraflarından, şartlarından, kazancından ve kaybından bahsetmektedir. Kur’ân’ın bu kavram üzerinde gerçekleştirdiği değişikliklerin ve onun anlam alanına kazandırdığı uhrevi boyutun, uhrevi ticarete yönelik detaylı açıklamalarının ve değerlendirmelerinin bilinmesinin, İslam’ın olaylara/hayata yönelik bakış açısının anlaşılmasına katkı sağlayacağı düşüncesiyle ilgili konunun incelenmesi uygun görülmüştür.
Keywords : Allah, Mümin, Ticaret, Kazanç, Gayrimüslim