Cemaatle Kılınan Namazın Tek Başına Kılınan Namazdan Üstün Olduğuna Dair Rivayetler ve Tahlili

Authors : Veli Aba, Feyzullah Zerey

Pages : 210-230

View : 27 | Download : 20

Publication Date : 2020-12-28

Article Type : Research

Abstract :Hz. Peygamber cemaatle kılınan namazın tek başına kılınan namazdan; bazı rivayetlerde 25, bazılarında 27, diğer bazılarında da 20 küsur derece daha faziletli olduğunu söyleyerek Müslümanları cemaatle namaz kılmaya teşvik etmiştir. İbadetlere verilecek ecir ve sevabın takdiri Allah Teâlâ’ya aittir. Hz. Peygamberin bu hadislerle ne kast ettiğini tam olarak bilmek mümkün olmakla beraber hikmetlerini kavramaya çalışan âlimler çeşitli fikirler ileri sürmüşlerdir. Âdâb ve erkânının tam yerine getirildiği namaz ile bunlara dikkat etmeden kılınan namaz arasında derece ve fazilet farkı olması çok doğaldır. Hadis ile ilgili ortak mana korunmakla birlikte verilecek sevabın 25, 27 veya 20 küsur derece olduğu konusunda farklı rivayetler olduğu için hangisinin tercih edileceği konusunda ihtilaf vardır. Rivayetlerin genelinde 25 rakamı geçtiğinden dolayı çoğu âlim 25 rakamından bahseden hadisi tercih etmişlerdir. Ancak Abdullah b. Ömer’in râvileri de hafız ve sika olduğu düşüncesiyle rivayet 27 rakamını tercih edenler de olmuştur. Cemaatle namaz kılmayı sadece sevap boyutu olarak değerlendirmek, manasını sınırlandırmak demektir. Namaz bir ibadettir ve ibadet sadece Allah Teâlâ için yapılır, mükâfatı yalnızca O’ndan beklenir. Konuyla ilgili olarak Kütüb-i Tis’a’da tespit edilen 47 hadiste cemaatle kılınan namazın faziletinin 25, 27, ve 20 küsur derece olduğu vurgulanmıştır. Hadislerdeki derece farklılığına; namaz kılan kimsenin ihlâsı, samimiyeti, duyduğu huzur ve huşû, na¬mazın âdâbına riayet, uzak mesafe kat ederek camiye gelmesi, kendini namaza vermesi, mescitte oturup namazı beklemesi, cemaatin çokluğu, cemaate katılanların üstünlüğü, namaz kılınan yerin daha kutsal oluşu gibi nedenlerden sebep olabilir. Bu sayılanlar ve sayamadığımız ameller cemaatle kılınan namazın faziletinin nasıl arttığını göstermektedir. Derece farklılığı, namaz kılanların ve namazın değişikliğiyle de değişir. Namaz kılanların bazılarına yirmi beş derece, diğer bir kısmına yirmi yedi derece verilebilir. Yatsı ve ikindi namazlarının ve özellikle sabah namazının faziletinin 27 derece olduğu, diğer namazların faziletinin ise 25 derece olduğunu düşünen âlimler de olmuştur. Bazı rivayetlerde "cemaatle kılınan namaz…” ifadesinin mutlak olması, söz konusu sevabın kadın erkek herkesi kapsadığına bir işaret sayılabilir. Buna göre namazını cemaatle kılan erkek ya da kadın herkesin yirmi beş veya yirmi yedi derece fazla sevap alabileceği söylenebilir. Cemaatle kılınan namazın derece farkları ayın zamanda tek başına kılınan namazın da bir derecesinin olduğunu gösterir. Cemaat farz-ı ayn olsaydı yalnız kılınan namazın hiçbir fazileti hatta caiz olmaması icap ederdi. Hz. Peygamberin Müslümanları cemaatle namaz kılmaya teşvik etmesinin arka planında gerek ferdi gerekse de toplumsal faydalarının olduğu bir gerçektir. Bu makalede konuyla ilgili rivâyetler bir bütün halinde ele alınmakta ve cemaatle namazın önemi ortaya konulmaktadır. Bu makalede konuyla ilgili rivâyetler bir bütün halinde ele alınmakta ve cemaatle namazın önemi ortaya konulmaktadır.
Keywords : Hadis, İbadet, Namaz, Cemaatle namaz, Fazilet