İslam-Tıp Etkileşiminin Sosyolojik Bir Ürünü Olarak Tıbb-ı Nebevi

Authors : Talip Demir

Pages : 24-43

View : 25 | Download : 9

Publication Date : 2020-06-21

Article Type : Research

Abstract :Tıbb-ı Nebevi ifadesi, hastalıkların tedavisi ve sağlığın korunması hakkında Hz. Peygamber’den nakledilen hadisleri, kendisine başkaları tarafından uygulanan tıbbî uygulamaları, hem kendisi hem de başkaları üzerinde bizzat Hz. Peygamber tarafından uygulanan tıbbî işlemleri, uygulandığı hâlde Hz. Peygamber’in itiraz etmediği tıbbî müdahaleler ile onun dinlediği, bildiği veya yasaklamadığı tıbbî usulleri ve bunlara dair zaman içinde oluşan alanyazını ifade etmektedir. İslam alanyazınında dikkate değer bir birikim oluşturan bu oluşum sistematik ve özgün bir başlık olarak 13. yüzyıldan itibaren yaygınlaşmaya başlamıştır. Bu noktada söz konusu külliyatın ortaya çıkış zamanının İslam tıbbının dünya çapında zirvede olduğu bir döneme denk gelmesi oldukça manidardır. Zira mezkur dönemde tıp alanında birer otorite olarak kabul edilen İbn Sina ve Ebu Bekir er-Razi gibi hekimlerin hastalık ve sağlığa yönelik tutumlarının rasyonel/seküler bir karakter arz ettiği görülmektedir. Çalışmamızda Tıbb-ı Nebevi’nin değeri ve önemi ile birlikte bu oluşumun hem tarihsel süreçte hem de yakın geçmişte (yeniden) ortaya çıkmasında etkili olan sosyolojik faktörlerin analiz edilmesi amaçlanmıştır. Netice itibariyle söz konusu oluşumun tarihsel süreçte ortaya çıkması üzerinde etkili olan en önemli faktörlerden birinin, doğası gereği seküler bir uğraş olan tıp bilimine karşı gösterilmiş olan korumacı bir tepki olduğu, buna ilaveten Tıbb-ı Nebevi eserleri içerisinde yer alan birtakım uygulamaların, özellikle 20. yüzyılın son çeyreğinden itibaren alternatif ya da tamamlayıcı tıp adı altında meşrulaştırılarak tüketim kültürüne entegre edildiği sonucuna ulaşılmıştır.
Keywords : Din Sosyolojisi, İslam, Tıp, Tıbb-ı Nebevi, Sekülerleşme