HİTİTLERDE KADINLIĞIN İKİ SEMBOLÜ: GIŠhulali ve GIŠhueša

Authors : Hasan Tuncer

Pages : 480-489

Doi:10.48122/amisos.1210532

View : 12 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-26

Article Type : Research

Abstract :İnsan doğuştan itibaren çeşitli his, duygu ve yetenekler ile donatılmış, eşsiz bir canlıdır. Kadınlar ve erkekler, kendi doğalarını ve özelliklerini yansıtmalarının yanında, yaptıkları işlerde kullandıkları aletlerle de hemcinslerini temsil etmektedirler. Bu durum Hitit ülkesinde de benzerdir. Hititçe metinlerde erkekler ok ve yay ile temsil edilirken kadınlar ise öreke ve kirman ile temsil edilmektedir. Hatta bu ikililer kadınlığın ve erkekliğin birer göstergesi olarak, metinlerde birlikte kullanılmış ve birer kıyas ölçütü olarak değerlendirilmiştir. Belgelerde GIŠhulali ve GIŠhueša olarak adlandırılan öreke ve kirman, Hitit kadınlığının en önemli sembolleri arasındadır. Kadınların dokuma işlerindeki en büyük yardımcıları olan öreke ve kirman, Hitit ritüellerinde bir erkeğe "erkekliğini geri vermek” ya da bir erkekten "erkekliğini almak” amaçlarıyla kullanılmıştır. Kısacası bu iki alet, erkeğin cinsel iktidarını belirleyici bir rol üstlenmiştir. Asıl kullanıcıları kadınlar olan öreke ve kirman, birçok kez erkeklerin kullandığı aletlere karşılık gelen iki nesne şeklinde kullanılmıştır. Bütün bu özellikleriyle her iki nesne, Hititlerin sosyal, kültürel ve dini hayatında önemli bir yere sahip olmuştur.
Keywords : Hitit, GIŠhulali, GIŠhueša, öreke, kirman, kadın.