Türkiye’de 1980 Sonrası Dönemde Uygulanan Dolaylı ve Doğrudan Vergi Politikaları Üzerinden Müşevvik Sorunun Ekonometrik Analizi

Authors : Emrah Noyan, Nuri Avşarligil

Pages : 49-59

Doi:10.29023/alanyaakademik.330428

View : 9 | Download : 8

Publication Date : 2017-09-30

Article Type : Research

Abstract :1980 sonrası dönemde Dünya’da meydana gelen liberalleşme atılımları hız kazanmış olup uluslararası alanda doğrudan vergiler ve dolaylı vergilere yönelik yeni politikalar geliştirilmiştir. Doğrudan vergiler ve dolaylı vergiler dağılım olarak birbirlerine yakınken 1980 sonrası dönemde birbirlerinden uzaklaşmaya başlamıştır. Özellikle gelişmiş ülkelerde doğrudan vergiler artırılırken gelişmekte olan ülkelerde dolaylı vergiler daha fazla ön planda tutulmuştur. Etkileri bakımından birbirlerinden farklı olan doğrudan ve dolaylı vergiler 1980 sonrası dönemde bir politika tercihi olarak ülkelerarası etkileşime girmiş ve küreselleşme hareketlerinin etkisiyle birbirleri ile uyumlu hale getirilmeye çalışılmıştır. Etkileri bakımından dikkate alındığında iktisadi okullar arasında tartışmaya konu edilmiş olmakla beraber dolaylı ve doğrudan vergilere ilişkin ilk teori Klasik iktisadi ekol döneminde ortaya atılmıştır. Ekonomide mevcut bulunan görünmez el kavramı piyasaların kendiliğinden dengeye gelmesini açıklarken doğrudan vergilerin ekonomik büyüme veya milli gelir üzerinde olumsuz yönde etki edeceği ifade edilmiştir. Bu durumun yanı sıra dolaylı vergilerin ekonomik büyümeyi veya milli geliri olumlu yönde etkileyeceğini savunan bu görüş müşevvik sorunu olarak adlandırılmıştır. Şayet müşevvik sorununun varlığı ekonomide doğrudan vergilerden kaçınılması gerekliliğini ortaya koyacak olup dolaylı vergilere yönelmesi gerekliliğini açıklamaktadır. 
Keywords : Dolaylı vergiler, Doğrudan vergiler, Müşevvik sorunu