İbn Dureyd’in Söylediği Hikmet Şiirlerinin Tema ve Üslup Bakımından İncelenmesi

Authors : Abdullah Esat Bağcı

Pages : 95-114

Doi:10.51121/akif.2024.57

View : 94 | Download : 85

Publication Date : 2024-06-30

Article Type : Research

Abstract :Şiir, pek çok toplumda olduğu gibi Arap toplumunun hususiyetlerini yansıtan bir aynadır. Bu bakımdan şairler övgü, yergi, üzüntü, sevinç, aşk gibi duygu ve düşüncelerini şiirlerle aktarmışlardır. Bunun yanında insanlara bir nesneyi ya da bir yeri tanımlamak, tarihi olayları okuyucularına yansıtmak veya insanlara yol göstermek için şiirler kaleme alınmıştır. Hikmet kavramının muhtevasında yer alan bu yol gösterici şiirler, cahiliye döneminden itibaren insanların rehberliğe ihtiyacını ve hangi konularda rehberlik yapılması gerektiğini göstermesi açısından önemlidir. İbn Düreyd de pek çok selefi gibi bu konuda şiirler yazmıştır. Cemheretü\'l-lüğa isimli sözlüğüyle şöhret kazanan İbn Düreyd, pek çok alanda ilmî vukufiyetinin yanında iyi bir şairdir. Bu bağlamda çalışmanın problematiği İbn Düreyd\'in hikmet şiirleri çerçevesinde onun şiirle söz söyleme yeteneğinin nasıllığı olmuştur. Onun, şiiri hikmet kavramının dahilinde ne derece başarılı kullandığı konusu tespit edilmeye çalışılmıştır. Çalışma esnasında literatür taraması yapılarak konuya dair kaynaklar tespit edilmiş ve doküman incelemesi yöntemiyle Arap şiir tenkidi esaslarına göre hikmet şiirleri incelenmiştir. Yapılan inceleme neticesinde İbn Düreyd\'in geleneksel şiir yapısına büyük oranda bağlı kalmakla birlikte şiir alanında daha güncel usül ve yöntemleri de şiirlerinde kullandığını söylemek mümkündür. Ayrıca şiirlerindeki kelime tercihlerinin, cümle yapılarının, beyan üsluplarının ve bedî sanatların da söz konusu kriterlere göre büyük oranda uygun ve başarılı olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Arap Dili ve Belagatı, Şiir, Hikmet, İbn Düreyd, Dîvanü İbni Düreyd