İstinbât ve Dolaylı Anlamın Tefsir ve Meallere Etkisi: Tefes̱ Kelimesi Örneğinde Bir İnceleme

Authors : Abdullah Karaca

Pages : 31-58

View : 17 | Download : 5

Publication Date : 2021-06-30

Article Type : Research

Abstract :İstinbât ve dolaylı anlam Kur’an’ın farklı anlaşılması ve yorumlanmasına etki edebilecek iki faktördür. Bazen tefsir ilminin ve Kur’an’ın tercümesinin sınırlarını aşan yorumlar fıkhi çıkarımların ve dolaylı anlamların asli anlam zannedilmesinden kaynaklanabilmektedir. Hac sûresinin 29. ayetinde geçen tefes̱ kelimesi etrafında oluşan ihtilafta istinbât ve dolaylı anlamın etkisi görülmektedir. Tefes̱ kelimesinin şiirlerde çok kullanılmaması ve hakkında seleften farklı izahların gelişi tefsir literatüründe farklı yorumlara sebep olmuştur. Fakat seleften gelen nakillerin istinbât ve dolaylı anlam unsurlarını içerdiği gözden kaçırılmıştır. Tefes̱ kelimesi hakkında oluşan ihtilafların "istinbât ve dolaylı anlamın tefsire ve meallere etkisi” şeklinde bir paranteze alınarak analiz edildiği çalışmamızda şu sonuca varılmıştır: Tefes̱ kelimesi Kur’an’da sözlük anlamıyla uygun bir şekilde kir, saç, kıl, tırnak veya kötü koku anlamında kullanılmıştır. Literatürde yer alan hac menâsiki çerçevesindeki izahlar dolaylı anlamların asli anlam zannedilmesinden, ihram yasakları merkezindeki açıklamalar da istinbâtın tefsir faaliyetine dahil edilmesinden kaynaklanmaktadır.
Keywords : Tefsir, Meal, Tefes̱, İstinbāt, Dolaylı Anlam