Yeniçeri Müzesi’ne Ait Yeni Bulunan Bir Çizim

Authors : Elif Kök

Pages : 265-276

View : 16 | Download : 6

Publication Date : 2019-10-01

Article Type : Research

Abstract :19. yüzyılın ikinci yarısında İstanbul’da kurulan Yeniçeri Müzesi, Sultanahmet Meydanı’nın güney ucunda konumlanan eski Mekteb-i Sanayi binasının sağ kanadında yer almıştır. Bu grubun yer aldığı alanın 19. yüzyıldan önceki yapılaşması hakkında net bilgiler yoktur. Belgelerle izi sürülebilen en eski inşaat faaliyeti, 1866-1868 yılları arasında yapılan Mekteb-i Sanayi binasıdır. 1894 depreminde uğradığı ağır tahribatın ardından, mimar Raimondo D’Aronco tarafından projelendirilen bir onarım ve yeniden inşa süreci başlar. 1899 yılında çalışmalar tamamlandığında, Mekteb-i Sanayi binası başkalaşan bir mimari dille yeniden açılır ve bu aşamada Yeniçeri Müzesi de binaya eklenir. Fakat, açılışından itibaren günümüze ulaşan süreçte, bina pek çok kez değişikliğe ve tahribata uğramıştır. Çoğunlukla tarihi ve mahiyeti belirsiz olan bu değişiklikler, özellikle cephe kompozisyonunun bazı detaylarında önemli değişikliklere yol açmıştır. D’Aronco’nun tasarladığı yeni binanın açılışıyla aynı yıllarda Rusya’da yayınlanan bir mimarlık ansiklopedisinde, Yeniçeri Müzesi’nin detaylı bir cephe çizimi mevcuttur. Konuyla ilgili çalışmalarda daha önce yayınlanmamış olan bu çizimdeki bazı mimari detayların, günümüzdeki cephe kompozisyonundan farklılaştığı görülmektedir. Söz konusu cephe çizimi, 1940’larda yapılan onarımda değiştirildiği için günümüze ulaşmayan ve dönem fotoğraflarında da detaylı olarak görülemeyen saçak altı bezemelerinin mahiyetini açıkça göstermektedir. Yapının cephe tasarımının ilk halini veya D’Aronco’nun bu müze binası için cephe tasarımı önerisini gösteren bu çizimde beliren cephe detayları, yapının özgün görünümü hakkında yeni veriler sunmaktadır. Bu bağlamda sunduğumuz çizimin, gelecekteki restorasyon çalışmalarına da katkı sağlayacağı düşünülmektedir.
Keywords : D’Aronco, İstanbul, Sultanahmet, Müze, Yeniçeri