DÜNYA SİLAH SANAYİSİNİ ŞEKİLLENDİREN BİR OSMANLI RUMU: BASİL ZAHAROFF

Authors : Çağla Derya Tağmat

Pages : 218-238

View : 22 | Download : 14

Publication Date : 2018-12-28

Article Type : Research

Abstract :Basil Zaharoff 1849 yılında Muğla’da dünyaya geldi. Kimliği konusunda farklı bilgiler bulunan Zaharoff, gençlik yıllarını İstanbul Kurtuluş’ta (Tatavla) geçirdi. Gençlik döneminde yabancı dil öğrenen ve burs ile İngiliz Okulu’nda okuyan Zaharoff, İstanbul Galata’da dayısının yanında çalıştığı dönemde kendi payı olduğunu düşündüğü parayı çalarak Londra’ya kaçtı ve yeni hayatı burada başladı. Çeşitli silah şirketlerinde çalışarak silah sektörüne atılan Zaharoff, kısa sürede ortaklıklar kurarak zengin oldu. Silah sanayinde elde ettiği ün, onun siyasette de dönemin önemli isimleriyle bağlantılar kurmasını sağladı ve dünyanın militarizme teslim olduğu dönemde, dünya silah sanayisini elinde tutan bir baron haline geldi. Bu esnada anavatanı olan Yunanistan’a yönelik ekonomik ve askeri desteğini esirgemeyen Basil Zaharoff, Yunanistan’ın Birinci Dünya Savaşı’na katılması ve Yunan askerlerinin İzmir’e çıkarak Anadolu’yu işgal planlarında da perde arkasındaki finansör oldu. Kimliğini çok açık etmemesinden ve hatta gizli tutmasından dolayı ‘Gizemli Avrupalı’ olarak da adlandırılan ve siyasilerle yakın ilişkiler kuran Zaharoff, kısa sürede dönemin önemli güçlerinin siyasi danışmanı şeklinde çalışmaya başladı. Silah sanayisine ek olarak, petrol ve kumarhane alanlarında da adını duyurdu ve 1936 yılında Monte Carlo’da hayatını kaybetti. Bu çalışmada dünya siyasi tarihinin çehresini değiştiren savaşlar esnasında militarizmi besleyen, Yunanistan’a önemli maddi destekler sunan Osmanlı Rumu Basil Zaharoff ve onun etkilediği dünya düzeni arşiv belgeleri, The New York Times gazetesi ve araştırma eserleri ışığında ortaya konulmaya çalışılacaktır.
Keywords : Basil Zaharoff, Gayrimüslim, Militarizm, Savaş, Venizelos, Yunanistan