İRAN’IN AFRİKA ÜLKELERİ İLE İLİŞKİLERİ: DİNİ, KÜLTÜREL VE EĞİTİM FAALİYETLERİ (PEHLEVİ DÖNEMİNDEN İRAN İSLAM CUMHURİYETİ'NE)

Authors : Mohammad Rigiderakhshan

Pages : 39-50

View : 27 | Download : 12

Publication Date : 2022-07-30

Article Type : Other

Abstract :İran’ın Afrika ülkeleri ile ilişkileri Ahameniş İmparatorluğu dönemine kadar uzanmaktadır. Tarih boyunca İran, sınırlarını genişletmek için Afrika’ya defalarca sefer düzenlemiştir. Sasani İmparatorluğu döneminde Roma İmparatorluğu ile karşı karşıya gelenmiş ve ticaret yolları üzerinde hakimiyet kurmak için Afrika’daki su yolları için mücadele etmişlerdir. 17. yüzyıl ile birlikte ise İran’dan Afrika’ya, Afrika’dan ise İran’a doğru karşılıklı göçler başlamıştır. Pehlevi döneminde İran Şah’ının kişisel ilişkileri Afrika ülkeleri ile İran arasındaki ilişkilerde belirleyici olmuştur. İran İslam Cumhuriyeti kurulduktan sonra ise devrim ideolojisi ile ilişkili olarak Afrika’daki Müslüman ülkeler ile yakın ilişkiler geliştirilmeye başlanmıştır. Bu doğrultuda Afrika ülkelerine yönelik özellikle dini, kültürel ve eğitim faaliyetlerine ağırlık verilmiştir. Bu çalışmada Pehlevi döneminden başlanarak İran’ın Afrika ülkeleri ile ilişkileri ele alınmış ve İran’ın Afrika kıtasındaki faaliyetleri aktarılmıştır. İran’ın söz konusu faaliyetleri incelendiğinde başta İslam dinini anlatmak olmak üzere farklı alanlarda eğitim programlarının hazırlandığı saptanmıştır. İran’ın kültür, sanat ve dil alanındaki eserleri Afrika ülkelerinde tanıtılmış ve öğrencilerin eğitim almak için İran’a yönelmeleri hususunda faaliyetlerde bulunulmuştur. Din eğitim konusunda Hristiyan misyonerler ile mücadele alanı oluşturan İran, bir yandan da Suudi Arabistan gibi Vehhabîlik eğitimi veren ülkeler ile rekabet halindedir. İran’ın aktif eğitim faaliyetleri neticesinde Afrikalı çok sayıda insan Şii İslam anlayışını benimsemiştir.
Keywords : Afrika ve İran, Kültürel Faaliyetler, Dini Faaliyetler, Afrika’da Şiilik, Yumuşak Güç