Evaluation of Erzurumlu Ibrahim Hakkı's Views on Human Nature

Authors : Ali Yildirim, Kürşat Akkuş

Pages : 16-26

Doi:10.33722/afes.1104912

View : 13 | Download : 9

Publication Date : 2022-04-18

Article Type : Research

Abstract :Farklı alanlarda eserler veren Erzurumlu İbrahim Hakkı, halkın ahlâk meselelerinde bilinçlenmesine önemli katkıları olan Mârifetnâme isimli eseri kaleme almıştır. İbrahim Hakkı, ahlaki müeyyideyi Kur’an ve Sünnet bağlamında değerlendirmiş ve eserini toplumun erdemli yaşama niyetlerine yol gösterecek bir tarzda yazmıştır. Eserin konularına bakıldığında ahlaki düşüncenin gelişiminde dini gelenek ve kültürün etkisine dikkat çekildiği ve temelde ahlak-din ayrılmazlığını destekler mahiyette kaleme alındığı fark edilmektedir. Diğer taraftan onun ahlâka dair görüşlerinin konunun teorik yönünden çok, pratik yönüne ışık tuttuğunu ve görüşlerinin dine dayalı ahlâk teorilerine daha uygun olduğu görülür. Bu makalede Erzurumlu’nun insan doğasını özellikle mizaç üzerinden tanımaya ve açıklamaya çalışan yaklaşımına ağırlık verilmiştir. Ona göre mizaç, insan tabiatı hakkında pratik faydalar verebilir ve buradan hareketle sosyal ilişkilerin düzenlemesinde kendisinden yararlanmak mümkündür.
Keywords : Erzurumlu İbrahim Hakkı, Mârifetnâme, Sosyal Ahlak, İnsan Tabiatı, Mizaç