The Effect of A Morsel and A Dervısh's Coat Approach to Economic Life

Authors : Halim Gül

Pages : 239-248

Doi:10.33722/afes.1092670

View : 17 | Download : 8

Publication Date : 2022-04-08

Article Type : Research

Abstract :Tasavvuf düşüncesinde "Bir lokma ve bir hırka” anlayışı dünyanın cazibesine kapılmamak, onun esiri olmamayı ifade etmektedir. Çünkü insanın fıtratında dünya ve içindekilere karşı aşırı bir hırs vardır. İnsanın bu duygu ve düşünceleri frenlenmezse sanki dünyayı yutacakmış gibi davranmaya ve tûl-i emel sahibi bir kişilik sergilemeye başlar. Bu nedenle Taha Suresi 131. ayette, dünya hayatının ziyneti olarak, insanları imtihan etmek için ve onlara fayda sağlaması maksadıyla verilen mal ve saltanata rağbet edilmemesi öğütlenmektedir. Bunun yanında Necm Suresi 39. ayette zikredilen "İnsan için ancak çalıştığı vardır.” ifadesi ile de bir denge ortaya konmaktadır. İşte sûfilerin "Bir lokma ve bir hırka” anlayışı sosyal adalet ve ekonomik açıdan tahlil edilmesi gerekir. "Bir lokma ve bir hırka” anlayışı ekonomik hayata nasıl bir etkide bulunmuştur? Yukarıda da ifade edildiği gibi bu düşünce sûfiler tarafından dile getirilmektedir. Bazı iktisatçıların iddia ettiği gibi bu düşünceye sahip olan bireylerin oluşturduğu toplum ekonomik olarak geri kalmış ve ilerleyememiş midir? Bunu tespit edebilmemiz için, tasavvuf kültürünün toplumsal hayatta en yaygın olduğu Osmanlı ve Selçuklular zamanındaki iktisadi hayata bakmamız gerekir. Ayrıca bu düşüncenin tasavvuf eğitiminde kişiye kazandırılmasının amacı ortaya konulması gerekir. Bu nedenle makalede, tasavvuf düşüncesinde "Bir lokma ve bir hırka” anlayışı ne anlama gelmektedir? Bu hayat anlayışı bireylerde ne gibi duygu ve düşünceye sebep olmakta, sosyal adalete ve iktisadi hayata nasıl etkide bulunmaktadır? vb. meseleler izah edilmeye çalışılmıştır.
Keywords : Lokma, Hırka, Ekonomi, Tasavvuf, Sufi.