TEXTILE DESIGN PATTERNS IN OTTOMAN MINIATURE ART

Authors : Tülay Gümüşer, Serdar Menek

Pages : 121-134

Doi:10.47481/yjad.807501

View : 16 | Download : 10

Publication Date : 2020-12-31

Article Type : Research

Abstract :On altıncı yüzyıl, Osmanlı İmparatorluğu’nda birçok sanatsal üslubun geliştiği ve ileri seviyeye ulaştığı bir dönemdir. Tekstil ve minyatür, bu sanatlar arasında önemli rol oynamıştır. Özellikle Osmanlı saray tekstilleri; desen, renk, kompozisyon, üslup ve malzeme yönünden en zengin örnekleriyle tarih sayfalarında yer almıştır. Padişah ve saray mensupları için özel olarak tasarlanan ve üretilen kumaşlar, kalitesi ve zengin malzemeleriyle statü sembolü olmuş; kullanılan renkler ve motiflerin simgesel anlamlarıyla Osmanlı kültüründe karşılık bulmuştur. Minyatür ise, geleneksel resmin temellerini oluşturan aynı zamanda o dönemin kültürü ve yaşam biçimi hakkında bilgi veren görsel kaynaklardır. Büyük önem taşıyan bu konuların sanatsal yönünün yanı sıra desen tasarım alanına katkıları da önem arz etmektedir. Desen tasarımları tekstil yüzeyine özgünlük ve estetik değer kazandırmaktadır. Minyatür ustalarının realist bakış açısıyla betimledikleri eserler üzerinden klasik dönem tekstil desenlerini incelemek mümkündür. Çalışma kapsamına alınan Nakkaş Osman ve Nakkaş Nigari’ye ait minyatür eserlerde, klasik Osmanlı tekstil desenlerinin ve motiflerinin karakteristik özellikleri mevcuttur. Çalışmada nitel araştırma yöntemi kullanılmış; görsel örneklerin kompozisyon şemaları çizilerek tasarım özellikleri yönünden incelenmiştir. Farklı desen özelliklerine göre seçilen altı minyatür eserin katalog çalışması yapılarak elde edilen bulgular sonuç kısmında tartışılmıştır.
Keywords : Tekstil Desenleri, Tasarım, Minyatür, Osmanlı Kumaşları