19. YÜZYILDAN 20. YÜZYILIN BAŞLARINA SAFRANBOLU’DA DEBBAĞHANELER

Authors : Recep Arslan

Pages : 90-110

Doi:10.7596/abbad.31122021.004

View : 28 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :Safranbolu, 19. yüzyıl Türk mimarisini, sosyal ve ekonomik hayatını yansıtan ender Osmanlı yerleşim birimlerinden biridir. Safranbolu, Osmanlı Devleti Dönemi’nde Debbağcılık ve debbağhaneleri ile de ön plana çıkmaktadır. 19. yüzyılın sonlarına doğru Safranbolu’da 84 debbağhanenin var olduğu resmi kayıtlara geçmiştir. Safranbolu gibi mütevazi bir yerleşim biriminde bu kadar çok deri işleme tesisinin bulunması dikkat çekicidir. 19. yüzyıl geleneksel Türk sanayisi içinde debbağcılık önemli bir iş koluydu. Bu meslek, işletmecilerinin örgütleme şekli ve döneminin standardının üzerinde bir gelir sağlaması ile dikkat çekicidir. Safranbolu’da deri sanayisinin Osmanlı Devleti Dönemi’nde gelişmesi, ilerleyen dönemler için bir yatırım olmuştur. Milli Mücadele Dönemi’nde ülke dışından deri temin etmede yaşanan sıkıntıyı Safranbolulu debbağlar gibi yerel girişimciler ürettikleri deri ile ortadan kaldırılabilmiştir. Bu süreçte debbağların büyük miktarda deri pazarı elde etmesi, onları bir fabrika kurmaya sevk edecektir. Ne var ki bu fabrika, kısa zamanda kapanmak durumunda kalmıştır. Diğer taraftan Safranbolu geleneksel dericiliği ise Karabük Demir- Çelik Fabrikasının açılması ile kan kaybedecektir. Tedrici bir şekilde azalan Safranbolu debbağhaneleri, 20. yüzyılın sonuna doğru tamamen kapılarını kapatmıştır. Arşiv belgeleri, resmi yayınlar ve tetkik eserlerden faydalanılarak oluşturulan bu çalışma ile Safranbolu debbağhanelerinin geçmişine dair yapılan çalışmalara katkı sağlamak hedeflenmiştir.
Keywords : Debbağhane, Safranbolu, Osmanlı Devleti, Milli Mücadele, Fabrika.