XIX. YÜZYIL MÜELLİFLERİNDEN EBU'T-TEVFÎK eş-ŞEYH İBRAHİM'İN TERCÜME-İ TEFSÎR-İ HÂZİN İSİMLİ ESERİ

Authors : Zeynep Eski

Pages : 1-20

Doi:10.7596/abbad.31122021.001

View : 28 | Download : 10

Publication Date : 2021-12-31

Article Type : Research

Abstract :Tercüme-i Tefsîr-i Hâzin XIX. yüzyılın başlarında kaleme alınmış bir eserdir. Eserin müellifi Ebu't-Tevfîk es-Seyyid Şeyh İbrahim Sırrî isimli bir Nakşibendi şeyhidir. Tercüme-i Tefsîr-i Hâzin, Hâzin el-Bağdâdî'nin Lübâbü’t-Te’vil fî Me‘âni’t-Tenzil isimli Kur'ân-ı Kerîm tefsirinin Türkçeye aktarılmasıyla oluşturulmuştur. Lübâbü’t-Te’vil fî Me‘âni’t-Tenzil'in XV. yüzyılda Musa b. Hacı Hüseyin el-İznikî tarafından Tefsîri'l-Lübâb adıyla Türkçeye tercüme edildiği bilinmektedir. Yani Hâzin el-Bağdâdî'nin tefsiri farklı yüzyıllarda farklı müellifler tarafından Türkçeye aktarılmıştır. Ebu't-Tevfîk es-Seyyid Şeyh İbrahim Sırrî tarafından XIX. yüzyılda Türkçeye çevrilen Lübâbü’t-Te’vil, Tefsîri'l-Lübâ'ın bir nüshası zannedilerek sehven Süleymaniye Kütüphanesi yazma eser kataloğuna Musa b. Hacı Hüseyin el-İznikî adına kaydedilmiştir. Tercüme-i Tefsîr-i Hâzin incelendiğinde eserin İznik'î'ye değil Şeyh İbrahim'e ait olduğu açıkça görülmektedir. Bu yanlışlık ilk olarak Tefsîri'l-Lübâb üzerinde doktora çalışması bulunan İsmail Taş tarafından tespit edilerek dile getirilmiştir. Bu makalede Tercüme-i Tefsîr-i Hâzin'in kısa bir değerlendirilmesi yapıldıktan sonra eserin asıl müellifine dair yaptığımız tespitlere yer verilerek konu izah edilmeye çalışılacaktır.
Keywords : Tercüme-i Tefsîr-i Hâzin, Ebu, Lübâbü’t-Te’vil fî Me‘âni’t-Tenzil, Hâzin el-Bağdâdî, Musa b. Hacı Hüseyin el-İznikî.