BİRİNCİ DÜNYA SAVAŞI’NDA GAZZE’Yİ NASIL KAYBETTİK?

Authors : Cemal Kemal

Pages : 0-0

Doi:10.1501/Tite_0000000417

View : 22 | Download : 13

Publication Date : 2014-03-28

Article Type : Research

Abstract :Osmanlı İmparatorluğu, Birinci Dünya Savaşı’na girdikten sonra, Mısır’ı İngiltere’den geri almak, İngiltere’nin sömürgesi olan Hindistan  Yolu  (Kral Yolu)’nu kesmek  ve müttefik  olduğu  Almanya üzerindeki İtilaf  (Antlaşma)  Devletleri’nin baskısını  azaltmak  amacıyla,  Filistin-Sina-Süveyş  Kanalı-Mısır  istikametinde  iki  defa  askeri harekat düzenlemiştir. 2-3 Şubat 1925 tarihleri  arasında  Birinci, 4-14 Ağustos 1916 tarihleri  arasında  İkinci  Kanal Harekatı  başarısızlıkla sonuçlanmış, müteakiben  taarruza  başlayan  İngilizler,  4  Mart  1917’de  Gazze  sınırına  gelmişlerdir.  İngilizler, Gazze’yi ele geçirmek için, üç defa taarruz etmişlerdir. Birinci Gazze Muharebesi’nde; Sina’da tertiplenen İngilizler, 26 Mart 1917’de saat  dokuzda,  Avustralya-Yeni  Zelanda  (ANZAK)  Atlı  Tümeni,  İmparatorluk  Atlı  Tümeni, 52, 53, 54. Piyade Tümenleri ve İmparatorluk Hecünsuvar (Develi) Tugayı  ile  Filistin’de  Gazze’ye  taarruz  etmişler,  Osmanlı’nın  Filistin  Cephesi’nde  görevli  4.Ordusuna bağlı 1.Kuvvei  Seferiye  Komutanlığı  kuruluşunda bulunan  Gazze,  Cemame  (3.Tümen),  Teleşşeria  (16.Tümen)  ve  Birüssebi  (3.Süvari  Tümeni)  birlikleri  tarafından,  27 Mart 1917’de yapılan karşı taarruzla eski mevzilerine geri atılmış-lardır. İkinci  Gazze  Muharebesi’nde;  birinci  denemede  başarısız  olan  İngilizler ,  17  Nisan 1917’de saat yediyi otuz geçe, batıdan-doğuya 53, 52, ve 54.Tümenler taarruz  kademesinde,  74.Tümen  ihtiyatta  olmak  üzere,  Gazze  genel  istikametinde  tekrar  taarruza  başlamışlar,  1.Kuvvei  Seferiye  Komutanlığı  kuzeyden-güneye  3,  53,  16.Tümenler birinci hatta,  3.Süvari Tümeni ihtiyatta olmak üzere,  Gazze-Birüssebi  hattını başarıyla savunmuş, düşmanı tekrar eski mevzilerine geri atmayı başarmış-tır. Üçüncü Gazze Muharebesi’nde; birinci ve ikinci denemelerinde Gazze’yi işgal  edemeyen İngilizler,  31 Ekim 1917’de  saat  sekize yirmi kala,  20.Kolorduyla  (74, 60  ve 10.Tümenler) Birüssebi’yi savunan 3.Kolorduya, 2 Kasım 1917’de saat yirmi üçe  çeğrek kala,  21.Kolorduyla  (52 ve 54.Tümenler) Gazze-Teleşşeria hattında tertiplenen 8.Orduya (20 ve 22.Kolordular) taarruz ederek, 31 Ekim 1917’de Birüssebi’yi,  7 Kasım 1917’de Gazze’yi ele geçirerek, Filistin’in batıdan giriş kapısını açmışlardır. 
Keywords : Gazze, Osmanlı, İngiliz, Filistin, Allenby, Falkenhayn, Ahmet Cemal