Doğu Anadolu Bölgesi Tarımında Mevcut ve Yeterli İşletme Büyüklükleri

Authors : Metin Çakici

Pages : 0-0

View : 17 | Download : 13

Publication Date : 2010-12-30

Article Type : Review

Abstract :ÖZET Türk tarımında yeterli gelir.yeterli işletme büyükıüğü hususu yıllardanberi tartışılan ve güncelliğini koruyan bir konudur. Bir çiftçi ai/esine köy şartlarında belli bir yaşam düzeyini sağlıyacak tarımsal gelir ve işletme büyüklüğünün ne olması gerektiği'çeşitli kriterler yardımıyla belirlenebilir. Bu amaçla, son yıllarda en -çok yararlamlan kriterlerden biri de bir silre yürürlükte kalan 1757 Sayılı Toprak ve Tarım Refo;mu Kanunu'ndaki kriterler olmuştur. BWla göre, 5 nüfuslu bir çiftçi ailesi için yeterli tarımsal gelir miktarı 1971 yılı fiyatlarıyla 15.000 TL.'dir. Bu araştırmada konu, Doğu Anadolu Bölgesi açısından incelenmiş ve çeşitli yıllarda yapılmış araştırma sonuçlarına dayanılarak bu bölge için yeterli gelir -ve yeterli .işletme büyüklüklerinin ne olması gerektiği ortaya konulmaya çalışılmıştır. Yararlanilan spz konusu araştırmalar, Erzurum, Erzincan, Eldztğ, Iğdır, Ağrı-Eieşkirt ve Pasinler bölgelerinde çeşitli amaçlarla -yapılmış olup, bunların ortaya kOJ(duğu bulgular yeterli gelir ve yeterli işletme büyüklüğünü saptamak amacıyİa bu araştırmada değerlendirilmiştir. Elde edilen 'sonuçlara göre, Erzurum Ovası'nda mevcut şartlarda işletmeler ortalaması olarak tarımsal gelir miktarı 1971 yılı fiyatlarıyla 9232 TL. iken, ayni işletmeler için saptanan yeterli gelir miktarı 19335 TL.'dir. Dolayısiyle, bu bölgedeki işletmeler için gelir açığı 10103 TL.'dir. Söz konusu gelir açıkları, Erzincan Ovasında 6058 TL., Iğdır Oııası'nda 7256 TL, Ağrı-Eleşkirt Havzasında kıraç işletmelerde 16100 TL, sulu işletmelerde 14249 TL, Pasinler Ovasında hayvancılık işletmelerinde 8473 TL. ve tarla tarımı işletmelerinde 9158 TL:dir. Doğu Anadolu'da sadece Elazığ bölgeSindeki işleJmeler gelir yönünden yeterli bulunmuştur. Bu bölgede mevcut tarımsal gelir 18834 TL. ve yeterli gelir de ı 7895 TL. olarak bulunmuştur. yeterli işletme büyüklüğü açısından ise durum şöyledir: Erzurum Ovasında mevcut işletme hiiyüklüğü ortalama 104.9 dönümiken, saptananyeterli işletme büyüklüğü 219.7 dönümdür. BWla göre, Erzurum Ovasında işletme büyüklüğü açığı i 14.8 dönüm, yani %52.3'dür. Bu oranlar, Erzincan'da %32.3., fğdır'da % 36.1, Ağrı'da %78.6 ve %70.6, Pasinler'de %48.7 ,v~ %47.3'dür. Işletme büyüklüğü açısından da sadece Elaziğ bölgesİndeki işletmeler yeterli durumdadır/ar. Bu bölgede mevcut işletme büyüklüğü ortalama 106.0 dönüm iken, saptanan büyüklük 100.7 dönüm olmuştur.
Keywords :