ROOT ANATOMICAL PLASTICITY IN RESPONSE TO SALT STRESS UNDER REAL AND FULL-SEASON FIELD CONDITIONS AND DETERMINATION OF NEW ANATOMIC SELECTION CHARACTERS FOR BREEDING SALT-RESISTANT RICE (Oryza sativa L.)

Authors : Mehmet Aybeke

Pages : 87-104

View : 13 | Download : 6

Publication Date : 2016-12-15

Article Type : Research

Abstract :Kök anatomisinin tuz şartlarında kullanılabilirliğine dair bilgiler eksiktir ve bu anlamda etkin anatomik seleksiyon karakterlerinin tespit edilmesi, çalışmanın esas amacını oluşturmaktadır. Bunun için 31 değişik çeltik çeşidinin (verim değerlerine göre "En iyi”den "en düşük”e kadar) tuz şartları ve kontrol şartlarında, çimlenmeden hasada kadar, karşılıklı olarak kök anatomik özellikleri karşılaştırılmış ve detaylı anatomik özellikleri çıkarılmıştır. İlaveten histokimyasal yöntemlerle apoplastik yapılar araştırılmıştır. Si elementi değerleri, anatomik değişken değerleri, plastisite oranları, plastisite eğilimleri ve her grubun tuz stresi altındaki stratejik anatomik değişim yönelimleri tespit edilmiştir. Sonuçta; koruyucu anatomik karakterlerin "En iyi” grupta ya aynı kaldığı (kontroldeki gibi) ya da kısmen iyi yönde artış gösterdiği, diğer gruplarda ise aynı kaldığı (kontroldeki gibi) ya da daha kötü yönde değişim gösterdiği tespit edilmiştir. Anatomik plastisite özelliğinin temelde apoplastik bariyer karakterleri ile doğrudan ilişkili olduğu ortaya çıkarılmıştır. Her ne kadar tüm çeşitlerde tuz stresi altında az ya da çok anatomik değişkenlik görülse de en önde gelen anatomik karakterler şunlardır: (1) hücre boyutları, (2) Si varlığı, (3) Si birikim şekli, (4) Si’un kök stelar kısma doğru dağılımı, (5) ksilem ark yapısı, (6) apoplastik bariyerlerin lignifikasyon-suberinizasyon özellikleri ve dereceleri, (7) zamk ve fenolik içerikli idioblastik hücrelerin varlığı/yokluğu, (8) orta derecede anatomik değişkenlik. Özetle; tuzlu ve normal şartlar altında koruyucu modifikasyonlarını en stabil tutan çeşitlerin, seleksiyon ve ıslah açısından en fazla dikkate değer olduğu tespit edilmiştir.
Keywords : Oryza, pirinç, tuz stresi, anatomi, ıslah, seleksiyon