MUŞ HALK KÜLTÜRÜNDE DAMAT AĞACI GELENEĞİ VE BU GELENEĞİN TÜRK MİTOLOJİSİNDEKİ KÖKENİ

Authors : Gizem Çelik

Pages : 179-194

Doi:10.30568/tullis.1192133

View : 15 | Download : 8

Publication Date : 2022-12-30

Article Type : Other

Abstract :Geçiş dönemleri içinde ele alınan evlenme törenleri, geçmişten günümüze mitolojik pek çok inanç ve ritüeli içeriğinde barındırmaktadır. Bu ritüellerin temelinde evlenme törenini kutsal kılmak, çiftleri zararlı dış etkenlerden korumak ve ilgili çifttin girmiş oldukları yeni hayatlarını huzurla ve sağlıkla geçirmelerini sağlamak yatmaktadır. Evlenme ile ilgili olarak Anadolu\'nun farklı bölgelerinde kimi zaman benzer kimi zaman birbirinden farklı oldukça ilgi çekici zengin gelenekler mevcuttur. Bu çalışmada evlenme ritüelleri içerisinde yer alan damat ağacı süsleme geleneği üzerinde durulmuştur. Günümüzde Siirt, Erzurum, Mardin, Muş illerinde yaygın olarak karşılaşılan damat ağacı süsleme ritüeli Muş ili özelinde incelenecektir. Bu yolla bir geçiş dönemi ritüeli olan damat ağacı geleneğinin unutulmasına engel olmak hem de bu geleneğin toplum içerisindeki anlam ve önemini belirlemek hedeflenmiştir. Makalede damat ağacı ritüeli etraflıca tanıtılacak, bu gelenekteki arkaik dönemlerden kalan mitolojik motifler irdelenecek ve kadim dönemlerden kalan bu motiflerin günümüz halk kültüründeki görünümü ve işlevleri irdelenecektir. Yapılan incelemede hayatımızın her alanında olduğu gibi geçiş dönemlerinin önemli bir kısmını kapsayan evlenme törenlerinde de mitolojinin, kadim dönem insanının engin bilgileri, görgüleri ve ritüelleri uygulanmaya devam ettiği tespit edilmiştir.
Keywords : Geçiş dönemleri, evlenme, damat ağacı, mitolojik motifler, Muş